Page 17 - Fıkıh Okumaları 2. Ünite

2. ÜNİTE

2.3. İmamet ve Cemaat

Namaz ibadetinde cemaat, içlerinden birini imam yapıp birlikte namaz kılan topluluğu
ifade eder. Cemaatin en az sayısı, imam ile birlikte iki kişidir. Cuma ve bayram namazlarında
cemaatin en az sayısı, mezheplere göre değişmektedir.

Cemaatle namaz kılmak, İs-
lam’ın sembol (şiar) hükümlerinden
biridir. Cemaatle kılınan namaz ile
Müslümanların birliği, birbirlerine
bağlılığı gösterilmiş olur, Müslüman-
lar arasında sevgi ve dayanışma duy-
gusu uyanır, bilmeyenler bilenlerden
istifade eder. Salih kişilerle birlikte kı-
lınacak namazların, yapılacak duaların
Allah katında kabul edileceği ümit edi-
lir. Peygamberimiz, cemaatle kılınan
namazın daha faziletli olacağını bildir-
ِ
ِ ِ
miştir. و عبسب ذَفُلا َة َ لص لضفت ةعامجْلا ة َ لص
ّ
َ ِ
ُ
ُ ُ ْ َ َ َ َ
ْ َ
َ
َ
ِ
ًَةجرد نيرشع “Cemaatle kılınan namaz tek
ِ
ْ
َ َ َ َ
başına kılınan namazdan yirmi yedi dere- Cemaatle namaz kılmak, Müslümanlar arasında
ce daha faziletlidir.” anlamındaki hadis sevgi ve dayanışma duygusunu artırır.
23
buna örnek olarak gösterilebilir. Bir başka hadisinde de “Bir kişinin sürekli mescide gittiğini
görürseniz onun imanına şahit olun! Çünkü Allah Teâlâ şöyle buyurur: "Allah’ın mescitlerini,
ancak Allah’a ve ahiret gününe inanan, namazı dosdoğru kılan, zekatı veren ve Allah’tan
başkasından korkmayan kimseler imar eder...” buyurmaktadır ; “Her kim sabah akşam
24
25
mescide giderse, her sabah ve akşam gidişinde Allah ona cennette bir yer hazırlar.” ; “Bir
26
kimse camiye gitme niyetiyle evinden çıktığında, attığı bir adımla kendisine bir sevap yazılır,
diğer adımıyla bir günah silinir.” vb. anlamdaki hadis-i şerifler de cemaatle namazın öne-
27
mini vurgulamaktadır. Günlük beş vakit namazın farzları, cuma ve bayram namazları, teravih
namazı, ramazan ayında vitir namazı cemaatle kılınır. Cuma namazının cemaatle kılınması
farzdır. Diğer namazların cemaatle kılınması müekked sünnettir.
Cemaatle kılınan namazda kendisine uyulan kişiye imam ve bu kişinin görevine de ima-
met denir. İmama uymaya iktida, uyan kimseye muktedi, tek başına namaz kılana da münfe-
rid denir.
Namazda imam olmak için şu şartlar aranır: Müslüman olmak, baliğ olmak, akıllı ol-
mak, namazın caiz olabileceği kadar sure ve ayeti ezberden okuyabilmek, erkek olmak,âlim
ve müttaki olmak, istikamet üzere olmak ve özürlü olmamak.

İmamın, cemaat içinde yaşlı, hasta ve ihtiyaç sahiplerinin bulunduğunu dikkate alması
gerekir. Namazı uzatıp insanları cemaatten uzaklaştıracak davranışlardan kaçınılmalıdır. Na-

23 Buhârî, Ezan,30; Müslim, Mesâcid, 345.
24 Tevbe suresi, 18. ayet.
25 Tirmizi, İman, 8
26 Buhari, Ezan, 37.
27 İbn Hanbel, II, 320.
43