Page 7 - Fıkıh 5. Ünite

5. Ünite - Muamelat ve Ukubat

1.1.3.Miras

Bir insan öldüğünde öncelikle dört şey yapılır. İlk olarak
cenazesinin teçhiz ve tekfini yapılır. Ardından mal varlığın- Miras: Birine, ölen bir
dan bıraktığı borçları (terike) ödenir. Peşinden mal varlığı- yakınından kalan mal, mülk.
nın üçte birini geçmeyecek ölçüde vasiyetleri yerine getirilir.
Teçhiz: vefat eden
Bir kimse mirasçıya vasiyette bulunamadığı gibi miras- kişinin yıkanması ve kabre
çılar dışında yapacağı vasiyet de üçte birden fazla olamaz. defnedilinceye kadar yapılan işleri
Vasiyetin ifası ile birlikte geriye kalan malı, mirasçıları ara- ifade eder.
sında usulüne uygun şekilde paylaştırılır.
Tekfin: Ölünün yıkandıktan
Mirastan kimin ne kadar pay alacağı bizzat Kur’an-ı Ke- sonra kefenlenmesi işlemidir.
rim tarafından belirlenmiştir. Hak sahiplerine belirlenen
paylar Kur’an-ı Kerim’in gösterdiği doğrultuda verilmeli-
dir. 12

Mirasçılık sebepleri kan bağı, evlilik ve velâdır.
Mirasçı olana vâris, kendisine mirasçı olunana da mûris
denir.

Fıkıh kitaplarında miras hükümleri ferâiz başlığı altında
ele alınır. Kelime olarak ferâiz (paylar/hisseler) demektir.
Mirasçılık işlemlerinin doğması için şu şartların yerine
gelmesi gerekir:
• Kendisine mirasçı olunacak kişi (mûris) ölmüş ol-
malıdır.
• Mûris öldüğünde vâris sağ olmalıdır.
• Mirasa engel hâller bulunmamalıdır. Vârisin, bir an
önce mirasa konmak amacıyla murisini öldürmesi,
muris veya vâristen birisinin Müslüman olmaması,
babası tarafından nesebi reddedilen çocuğun
nesebinin kendisine bağlanamaması mirasa engel Miras hakkı, bizzat Kur'an-ı Kerim
sebeplerdendir. tarafından belirlenmiştir.

2. Ekonomik Hayat

Yüce Allah insanı belli fıtrat (ölçü) üzerinde yaratmıştır.
Beslenme, barınma, giyinme, güvenlik, manevi ve estetik
gibi ihtiyaçlar insanın yaratılışından gelen doğal/fıtrî özel-
likleridir. Bu ihtiyaçlar yeterince karşılanmadığında insan
mutsuz olur. Beslenme, barınma, giyinme ve korunma ihti-
yacı, ekonomik faaliyetler sonucunda karşılanır.
İnsanoğlu hayatını sürdürürken mala ihtiyaç duyar ve
mal edinmek için ticari faaliyetlere girişir. Mala ulaşma ve
elden çıkarmada dinimizin meşru kıldığı yahut yasakladığı
eylem ve tutumların bilinmesi, ticari faaliyette bulunan her
Müslüman için farzdır.

12 Miras hükümleri için bk. Nisâ suresi, 11-12 ve 33. âyetler; Nisâ 176. âyet.

159