Page 5 - Fıkıh 5. Ünite

5. Ünite - Muamelat ve Ukubat

• Muharremât (Evlenme Engelleri)
Evlenme engelleri sürekli ve geçici olmak üzere iki grupta
ele alınır. EVLENMESİ HARAM OLAN
Sürekli Evlenme Engelleri HISIMLAR
• Kan hısımlığı, • Kan Hısımları (Erkeğe göre):
• Evlenmeden doğan hısımlık, 1. Anne, büyükanne
• Emzirmeden doğan süt hısımlığı (radâ). 2. Kız, kız torun
Süt akrabalığı: İslam hukukuna göre bir kimse ile sütü em- 3. Kız kardeş
ziren anne ve ailesi arasında süt akrabalığı oluşur. Süt emme- 4. Kız kardeşin kızı
nin evlenme engeli olabilmesi için Mâliki, Şâfiî ve Hanbeli mez- 5. Hala
6. Teyze
hebine göre, hısımlık doğuran sütün ilk iki yaş içinde emilmesi
gerekir. Ebû Hanîfe’ye göre ise emme süresi 30 aydır. Hanefile- • Evlenmeden Doğan Hısımlar
re göre bir sefer, Şâfiîlere göre en az beş kere emen çocukla süt (Erkeğe Göre):
annesi ve ailesi arasında evlenme engeli ortaya çıkar. 1. Babanın ve dedenin hanımı
• 1970’li yıllarda ortaya çıkan farklı annelerden alınan süt- 2. Oğulun hanımı, torunların
lerin karıştırılıp korunduğu süt bankalarında toplanan hanımı
sütlerden içen çocukla süt veren kadınlar arasında süt 3- Kayınvalide
4. Üvey kızlar
hısımlığının oluşup oluşmadığı İslam âlimleri arasında
tartışılmıştır. Fıkıh Akademisi’nin 22-28 Aralık 1985 ta- • Emzirmeden Doğan Hısımlar
rihinde Cidde’de düzenlenen toplantısında süt bankasına (Erkeğe Göre):
süt veren annelerin belirlenmesindeki güçlük sebebiyle 1. Süt anne
süt hısımlarının bilinmesinin mümkün olmayacağı, bilin- 2. Süt kız kardeş
meden haram olan evlenmelere yol açabileceği, bu se- 3. Süt erkek veya kız kardeşin kızı
beple süt bankasından süt almanın haram olduğu sonu- 4. Babası ile aynı kadından süt
emen; süt hala
cuna varılmıştır. 5. Annesi ile aynı kadından süt
Geçici Evlenme Engelleri emen; süt teyze
• Müslüman erkek müşrik kadınla, Müslüman kadın da Yukarıda erkeğe göre verilen
Müslüman olmayanlarla evlenemez. hısımların kadına göre olanını
• Evli olan ya da iddet bekleyen dul kadınla evlenilemez. bularak değerlendiriniz.
• Koca üç talakla boşadığı kadınla evlenemez.
• Bir kadın bir erkekten fazla kişiyle, aynı anda evlenemez.
• Bir adam aynı anda kadının teyze, hala ve kız kardeşi ile
evli olamaz.
1.1.2. Boşanma
Boşanma (talak), evliliğin son bulmasıdır. Talak, taraflar
arasındaki evlilik bağını sona erdirir. Evliliği bitirecek boşama
işlemi, “Aramızdaki evlilik bitti, seninle boşandım.” gibi açık
(sarih) bir sözle veya “Artık senin eşin değilim. Ben senden
ayrıldım.” gibi içinde boşama ve talak kelimesi geçmeyen fakat
boşanma kastıyla üstü kapalı (kinayeli) söylenen cümlelerle
de gerçekleşebilir.
Fıkıh literatüründe boşanma, erkek tarafından yapılabildiği
gibi boşama hakkı talep eden kadın tarafından da gerçekleşe- Boşanma (talak), evliliğin son
bilir. Ayrıca şiddetli geçimsizlik sebebiyle taraflar mahkeme bulmasıdır.
kararıyla boşanabilir. Mahkeme nin evliliği sona erdirmesine
tefrik denir.

157