Page 47 - Fıkıh 4. Ünite

4. Ünite - İbadat

Fıtır sadakasını, bayram namazı öncesinde veya Ramazan
ayı içinde vermek gerekir. Böylece fıtır sadakası, fakirlerin
ihtiyaçlarını giderir ve bayram sevincine katılmalarını sağlar.
Bayram namazından sonra verilen fıtır sadakası eda değil,
kaza hükmündedir.

Fıtır sadakası, Resulullah (s.a.v.) zamanında piyasada sü-
rekli bulunan buğday, arpa, kuru hurma ve kuru üzüm gibi
temel gıda ürünleri üzerinden hesaplanarak kişi başına buğ-
daydan yarım sa’ (yaklaşık 1,5 kg.), arpa, kuru hurma veya
kuru üzümden ise bir sa’ olarak tespit edilmiştir. Bu dört
78
maddenin herhangi birine göre fıtır sadakasını vermek caiz-
dir. Fitrede ölçü olan bu maddelerin ve miktarlarının tespitin-
den amaç, bir fakirin sabahtan akşama bir günlük yiyeceğidir.
Ancak bu noktada kişinin kendi ekonomik durumunu dikkate
alması müstehap olacaktır. Bu maddelerin bizzat kendile-
ri yiyecek olarak verilebileceği gibi, değerleri hesaplanarak
parası da verilebilir. Parasını vermek, fakir için daha mak- Sadaka taşı, Müslüman toplumun
birbirini gözetmesinin şahididir.
buldür.
Bu sadakanın nisabı, asli ihtiyaçlardan sonra, kurban için
öngörülen nisap miktarı mala sahip olmaktır. Fıtır sadakası,
zekât gibi malın değil canın zekâtıdır. Bu yüzden fıtır sadaka-
sında akıl ve büluğ şart değildir. Kendi geçimini temin ede-
bilen kimse, kendisi ile birlikte bâliğ olmayan çocuklarının
ve hizmetinde bulunanların fıtır sadakasını vermelidir. Mal
sahibi olmayan kadının fitresini kocası verir. Ergenlik çağına
gelmiş, ancak henüz evlenip ayrı yuva kurmamış olan çocu-
ğun fitresini de babası veya annesi verir. Akıl hastasının velisi,
onların mallarından fıtır sadakasını vermelidir.
Fıtır sadakası verirken bayram ihtiyacını karşılayamayan
çocuklu aileler, öğrenciler ve miskinler tercih edilebilir. Fı-
tır sadakasını, yakınında muhtaç kimse varken daha uzakta Zekât ve fıtır sadakası
olanlara vermek mekruhtur. kimlere verilir? Verilecek
yerler arasında fark var mıdır?
Bir kimse anasına, babasına, dedesine, ninesine, çocukla- Araştırınız.
rına, torunlarına, eşine ve bakmakla yükümlü olduğu kişilere
fitresini veremez. Fıtır sadakası, bir fakire verilebileceği gibi
birkaç fakire de pay edilebilir.

Sadaka: Allah rızası için fakirlere, muhtaç kimselere,
karşılıksız olarak verilen şey, yapılan yardım ve harcama,
her türlü iyilik demektir. Bu yüzden herkesin sahip olduğu
maddi manevi bir şeyi ihtiyaç sahipleriyle paylaşmasını ifade
eder. Kısaca sadaka, kişinin imanını doğrulayan ve gösteren
davranışlarda bulunmasıdır. Peygamberimiz bir hadisinde
şöyle buyurmuştur:

78 Sa’: Bir hacim ölçüsü birimidir. Yaklaşık 2,75 litreye veya ağırlık olarak 3 kg.’a
tekâbül eder.

109