Page 7 - 11. Sınıf Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi 4. Ünite

İNANÇLA İLGİLİ MESELELER

YORUMLAYALIM

“Allah, geceyi gündüzün içine katar, gündüzü de gecenin içine katar. Güneşi ve

Ay’ı da koyduğu kanunlara boyun eğdirmiştir. Her biri belirli bir vakte kadar akıp
gitmektedir. İşte bu, Allah’tır, Rabbinizdir. Mülk yalnızca O’nundur. Allah’ı bırakıp

da ibadet ettikleriniz, bir çekirdek zarına bile hükmedemezler.”

(Fatır suresi, 13.ayet)
Yukarıdaki ayetleri materyalizmin görüşleri açısından yorumlayınız.

Pozitivizm

Pozitivizm, Fransızcada “gerçek, kanıtlanmış, olumlu” gibi anlamlara gelen “positif”

kelimesinden türetilmiştir. Auguste Comte tarafından kurulan Pozitivizm (olguculuk); dini
ve metafiziği, insanlığın ilerlemesini engelleyen bilim öncesi düşünce tarzları olarak gören

ve sadece modern bilimi temele alan dünya görüşünün adıdır. Pozitivizm, metafizik ile bilim
arasına kesin sınırlar koyar. İnancı ve sezgisel olanı bilimsel etkinlik alanından uzaklaştırır.

Üzerinde odaklanılması gereken tek bilgi türü olarak bilimsel bilgiyi öne çıkarır. Dinî ve me-
tafizik düşünceye dayanan verilerin yerini sadece akla, gözleme ve deneye dayalı pozitif

bilginin almasını öngörür. 21
Pozitivizm; modern Batı düşüncesinde sadece bilim alanıyla sınırlı kalmamış, bir

sosyal teoriye dönüşmüştür. Pozitivizme göre bilimsel bilgi; insanın her türlü ihtiyacını
karşılayacaktır. Bilim zamanla her bakımdan insana tatmin edici bir çevre yaratma imkânı

sağlayacaktır. Pozitivizm, bilimin ilerlemesine kadar geçen süreyi bilim öncesi metafizik
devirler olarak görür. Bu düşünceye göre din, toplumun ilkel dönemlerinde bir ihtiyacı

karşılamış olabilir ama bilimin ilerlemesiyle birlikte artık dine ihtiyaç kalmamıştır.
İnsan; duyuları, aklı, kalbi, ruhu, inancı, arzuları, estetik vb. pek çok yönüyle bütün

bir varlıktır. İnsanı bu yönlerinden sadece birine indirgemek ve kısıtlamak, insanın diğer
yönlerini anlamsız ve boş saymak doğru bir yaklaşım değildir. Geçmişten günümüze bi-

limsel gelişmelerin iddialarına rağmen insanlığın bu ihtiyaçları giderilememiş ve inanma
ihtiyacı ortadan kaldırılamamıştır. Bu durum pozitivizmin öngörülerini boşa çıkarmıştır. 22

21 Ahmet Cevizci, “Pozitivizm”, s. 709
22 Ahmet Cevizci, “Pozitivizm”, s. 709.

96 97