Page 5 - 11. Sınıf Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi 4. Ünite

İNANÇLA İLGİLİ MESELELER

Deistler, Tanrı’nın varlığını ve âlemin yaratıcısı olduğunu kabul ederler. Fakat O’nun

âleme, insana müdahil oluşunu kabul etmezler, vahyi ve nübüvveti reddederler. Bu yönüyle
özellikle Tanrı’nın diriltme, rızıklandırma, cezalandırma ve affetme gibi sıfatlarını yok sayar-
lar. O’nu yaratılış sonrasında evrenle ilgilenmeyen bir Tanrı olarak görürler. Deistlere göre

kâinat; Tanrı tarafından tasarlanan, hareketi başlatılan, fakat dışarıdan müdahale olmadan
doğa kanunlarına uygun şekilde işleyen bir bütünlük olarak kabul edilmektedir. 11
Deizm denilince tek bir düşünce tarzı akla gelmemelidir. Deistlerin bazıları, dün-
yayı yaratan ama dünyada olup bitenle ilgilenmeyen bir Tanrı’ya inanırken bazıları ise
Tanrı’nın evrenle ilgilendiğine ama insandan gelen taleplerle ilgilenmediğine inanmak-

tadır. Bir kısım deistler, Tanrı’nın insana müdahalesi olduğunu ama ölümden sonra bir
hayatın yani ahiretin olmadığını savunurken bir kısmı ise sadece aklın onayından geçen
bir dine “evet” demektedir. 12

YORUMLAYALIM

Deizme göre Tanrı, yarattığı andan itibaren insanlara kendisi ve amacı hakkında
hiçbir bilgi vermemiştir.
Deizmin, yukarıdaki görüşünü yorumlayınız.

Deistlerin aksine İslam dinine göre Yüce Allah’ın yaratması, her an devam etmek-
tedir. İslam dininde Yüce Allah, bir defada olup bitmiş bir yaratmanın değil sürekli ve her
an yaratmanın failidir. Bu gerçek, Kur’an-ı Kerim’de “Göklerde ve yerde bulunan herkes
O’ndan ister. O her an yaratma hâlindedir.” şeklinde ifade edilir. Allah (c.c.), evreni
13
yaratmış ve seçtiği peygamberler aracılığıyla insanlara doğru yolu göstermek için vahiy
göndermiştir. Bu durum, “Biz Nuh’a ve ondan sonra gelen peygamberlere vahyettiğimiz
gibi sana da vahyettik. Ve İbrahim’e, İsmail’e, İshak’a, Yakub’a, torunlarına, İsa’ya, Ey-
yûb’a, Yunus’a, Harun’a ve Süleyman’a vahyettik...” ayetiyle bildirilmiştir.
14
İslam inancına göre Yüce Allah, “Andolsun, insanı biz yarattık ve nefsinin kendi-
sine fısıldadıklarını biliriz ve biz ona şah damarından daha yakınız.” buyurarak kulla-
15
rına yakın olduğunu bildirmiştir. Kur’an-ı Kerim’de “… Bana dua ettiği vakit dua edenin
dileğine karşılık veririm…” ayetiyle de kullarının taleplerini karşılıksız bırakmayacağını
16
açıkça ifade etmiştir.

11 bk. Hüsamettin Erdem, “Deizm”, TDV İslam Ansiklopedisi, C 9, s. 110.
12 Şaban Ali Düzgün, ”Deizm: Öncü İsimler ve Temel Doktrin”, Diyanet Dergisi, s. 15.
13 Rahmân suresi, 29. ayet.
14 Nisâ suresi, 163. ayet.
15 Kâf suresi,16. ayet.
16 Bakara suresi, 186. ayet.

94 95