Page 16 - 10. Sınıf Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi 5. Ünite

Bilgi Kutusu

İmam Malik Kimdir?
Malik b. Enes, 712 yılında Medine’de dünyaya geldi. İlmi tahsilini burada tamamladı.
Dönemin büyük âlimlerinden ilim öğrenen İmam Malik, Mescid-i Nebevi’de ders ve
fetva vermeye başladı. Medine fıkhının imamı olarak tanınan Malik b. Enes, 795
yılında vefat etti. Muvatta isimli hadis kitabı İmam Malik’in hadislerden ve sahabe
sözleriyle tabiîn fetvalarından derlediği en önemli eseridir.
(Ahmet Özel, “Mâlik b. Enes”, TDV İslam Ansiklopedisi, C 27, s. 506-513.)

Şafiilik

Şafii mezhebi, Muhammed b. İdris eş-Şafii’nin dinî yorum ve görüşlerini esas alır. İmam
Şafii, çok farklı coğrafyalarda bulunmuş ve karşılaştığı farklı problemlere cevap verme
konusunda kendisinden sonraki âlimlere örnek olmuştur. Yaptığı yorumlar, karşılaşılan
farklı sorunların çözümünde ufuk açıcı olmuştur.
Dönemin birçok ilim merkezini gezen ve buralardaki
gelenekler hakkında bilgi sahibi olan İmam Şafii, bazı
fetvalarını bulunduğu çevrenin şartları doğrultusunda
zaman zaman gözden geçirmiştir.

İmam Şafii, fıkıh usulünün sistemleşmesine önemli
katkılarda bulunmuştur. Fıkıh usulü ilminin temel ilkelerini
ortaya koyduğu “er-Risale” isimli kitabı günümüze kadar
ulaşmış önemli eserlerdendir. Bu eseri kendisinden sonra
gelen pek çok fıkıh âlimine kaynak olmuştur. 22
Şafii mezhebi de diğer mezhepler gibi herhangi bir
meselenin çözümü için ilk önce Kur’an ve sünnete başvurur.
Eğer bir mesele hakkında hüküm Kur’an ve sünnette varsa
başka delile başvurulmaz, yoksa önce icma ardından da Görsel 5.8: İmam-ı Şafiî’nin “er-
kıyas deliline gidilir. Şafii mezhebi, ülkemizin Doğu ve Risâle” isimli meşhur eseri.
Güneydoğu Anadolu bölgeleri ile Mısır, Suriye, Filistin, Irak
ve Endonezya gibi ülkelerde yaşayan Müslümanlar arasında yaygındır.

Bilgi Kutusu
İmam-ı Şafiî Kimdir?

İmam-ı Şafii, 767 yılında Filistin’in Gazze şehrinde doğdu. Küçük yaşlarda Medine’ye
yerleşerek tahsilini burada tamamladı. Döneminde Hicaz ve Irak olarak belirginleşen
fıkıh ekollerinin yaklaşımlarını ve yöntemlerini öğrenerek bu iki fıkhı birleştirmeye
çalıştı. İmam Şafii, fıkıhta kendi yöntemini ortaya koyarak birçok öğrenci yetiştirmiştir.
Ömrünün sonlarına doğru Mısır’a yerleşen İmam Şafii, buranın örf ve âdetlerini göz
önünde bulundurmuş; bazı fetvalarından vazgeçerek bunların yerine yeni görüşler
ortaya koymuştur. Fıkıh usulünün temellerini “er-Risale” isimli eserinde kaleme alan
İmam Şafii, 820 yılında Mısır’da vefat etmiştir.

(bk. Bilal Aybakan, “Şafiî”, TDV İslam Ansiklopedisi, C 38, s. 223-233.)
22 bk. Bilal Aybakan, “Şâfiî Mezhebi”, TDV İslam Ansiklopedisi, C 38, s. 233-247.
127