Page 14 - 10. Sınıf Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi 3. Ünite
P. 14
Tezhib
Arapça “zeheb (altın)” kelimesinden
gelen tezhib, altınla süslemek anlamı-
na gelir. Bir çeşit süsleme sanatıdır. Ana
malzeme olarak altın veya yaldız kulla-
nıldığından bu isimle anılmaktadır. Tez-
hib alanının sanatçılarına “müzehhib”
denir. Tezhip sanatı, hat sanatı ile bir-
likte kullanılarak estetik bir birliktelik
sağlanmıştır.
Tezhip sanatı Orta Asya’da Uygur Türk-
leri’yle ortaya çıkmış ve gelişme göster-
miştir. Bu sanat Selçuklular’la İran üze-
rinden Anadolu’ya ulaşmış, milletimizin
dinî hassasiyet ve saygısına bağlı olarak Görsel 3.14: Tezhib sanatı örneği.
güzel örnekler vermiştir. Selçuklular (Tezhib: Emine Geçtan,
Dönemi’nde Muhlis b. Abdullah el-Hin- Hat: Gürkan Pehlivan, Turan Sevgili, 21. yy)
di, Osmanlılar Dönemi’nde Ali Üsküdarî,
Ahmed Hazine, Abdullah Buhârî gibi
müzehhibler yetişmiştir. Günümüzde
Güzel Sanatlar Fakültelerinin Gelenek-
sel Türk Sanatları Bölümü’nde bu sanat
eğitimi verilmektedir. 45
Ebru
Türk süsleme sanatlarından biri olan
ebrunun, mevcut verilere göre tarihi
XV-XVI. yüzyıllara dayanmaktadır. Ebru,
geleneksel süsleme sanatlarımızdandır.
Ebru, elde hazırlanmış boyaların öd
ve su ilavesiyle ayarlarının yapıldıktan
sonra yoğunlaştırılmış su üzerine
serpilip kâğıda transfer edilmesiyle
oluşan bir sanattır. Günümüzde ebru, Görsel 3.15: Ebru sanatı Görsel 3.16: Minyatür sanatı
46
kâğıt dışında da çeşitli malzemelerin örneği. (Büşra Sayı, 21. yy) örneği. (Sema Onat, 21. yy)
süslemesinde kullanılmaktadır.
Ders Dışı Etkinlik
Çevrenizde bulunan müzeleri ve resim sergilerini gezerek izlenimlerinizi sınıf
panosunda görsel ve yazılı olarak sergileyiniz.
45 F. Çiçek Derman, “Tezhip”, TDV İslam Ansiklopedisi, C 41, s. 65-67.
46 Hicabi Ülgen, Türk Ebru Tarihi’nde Ustalar ve Üslup Değişimi, s. 154.
71