Page 13 - 10. Sınıf Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi 3. Ünite

Ders Dışı Etkinlik

Buhûrîzâde Mustafa Itrî’nin dinî musikiye katkısını araştırınız.

Musiki, tarihimizde çeşitli hastalıkların te-
davisinde kullanılan bir yöntemdir. Doğada-
ki su, kuş gibi varlıkların seslerinden tedavi
amacı ile faydalanılmıştır. Edirne ve Fatih
Darüşşifasını bunlara örnek verebiliriz. 41

İslam medeniyetinde musiki alanında ilk
ciddi çalışmalar Kindî, Fârâbî ve İbn Sînâ
gibi filozoflar tarafından yapılmıştır. Itrî ve
Dede Efendi gibi bestekârlarımızın eserleri
de musiki alanında önemli bir yere sahiptir.
Hat Görsel 3.12: Mehter Takımı.

Hat sanatı Arap harflerinden doğarak İslam
medeniyetinde müstakil ve olağanüstü bir
konum kazanan güzel yazı ( hüsnü hat) sa-
natıdır. Arapça “yazı, çizgi; çığır, yol” gibi
manalara gelir. Hat sanatçılarına da “hat-
42
tat” denir.
Hüsnü hat sanatı Kur’an-ı Kerim’in dili olan
Arapçayı güzel yazmayla ilgilidir. İslami-
yet’in geniş bölgelere süratli bir şekilde
yayılmasıyla, Kur’an-ı Kerim’in güzel bir şe-
kilde yazılmasına ve muhafazasına ihtiyaç
artmıştır. Kısa bir süre içerisinde şehirler
büyümüş; camiler Kur’an ve hadislerin öğ-
renildiği birer mekan olmuştur. 43
Hz. Peygamber’e gelen Kur’an ayetlerini onun Görsel 3.13: “Kalpler ancak Allah’ı anmakla huzur
talimatına göre yazan vahiy kâtiplerinden bulur.” (Ra’d suresi, 28. ayet.) Hat sanatı örneği.
günümüze kadar İslam dünyasında binlerce
hattat yetişmiştir. Bu hattatların çalışmalarıyla ‘Aklâm-ı Sitte’ (Sülüs, Nesih, Muhakkak,
Reyhani, Tevki, Rika) yazı usulü meydana çıkmıştır. Abbâsîlerin büyük hattatı Amasyalı Yakut
el- Musta’sımî’den Osmanlı’nın meşhur hattatı Amasyalı Şeyh Hamdullah, Ahmet Şemseddin
Karahisari, XVII. yüzyılın ikinci yarısında Hafız Osman, Osmanlının son döneminde Mustafa
Zühtî, Kadıasker Mustafa İzzet ve Türkiye Cumhuriyeti devri hattatı Hâmid Aytaç’a kadar
binlerce hattat bu sanatı zirveye çıkarmışlardır. 44

Ders Dışı Etkinlik

Hat sanatı örneklerinden oluşan bir sunum hazırlayınız.

41 Mehmet Şeker, Süleyman Genç, Türk İslam Medeniyeti, s. 422.
42 M.Uğur Derman, “Hat”, TDV İslam Ansiklopedisi, C 16, s. 427.
43 İsa Selman, Hattat ve Tezhibci Nişaburlu Şah Mahmud, s. 330.
44 Cahid Baltacı, İslam Medeniyeti Tarihi, s. 438.
70