Page 10 - 10. Sınıf Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi 3. Ünite

etmesi, onun mabet merkezli bir medeniyet
anlayışını benimsediğini göstermektedir. 30

Karahanlılarla başlayan Türk-İslam mimarisi
gerek kerpiçten gerekse tuğladan eserleriy-
le kendilerinden sonrakilere yol gösterici
olmuştur. Türklerin kervansaray mimarisin-
de geliştirdikleri çeşitli teknikler de olduk-
ça ilham vericidir. Selçuklular ve Beylikler
döneminde büyük, görkemli kapı mimarileri
ön plana çıkarken Osmanlıda görkemli ka-
pıların yerini kubbe mimarisi almıştır. İslam Görsel 3.8: Süleymaniye Camii, İstanbul.
mimarisinde kubbe, şekil olarak sonsuzdan
birliğe yükselişi sembolize eder. Ayrıca ca-
milerdeki minareler, Osmanlıda uzun ve
ince bir yapıya dönüşmüştür. 31
Osmanlıda, cami, mescit, medrese, tür-
be, çeşme, han, hamam vb. tarzda yapılar
oluşturulmuştur. Osmanlı mimarları denildi-
ğinde akla ilk gelen kişi olan Mimar Sinan,
bıraktığı muhteşem eserlerle görenleri hay-
rete düşürmektedir. Osmanlı mimarisinde
kubbeler, özel teknikleriyle Mimar Sinan’la Görsel 3.9: Mevlana Türbesi, Konya.
zirveye ulaşmıştır.

Bilgi Kutusu

Mimarbaşılık görevini kırk sekiz yaşında üstlenen Mimar Sinan mesleğinde kaydettiği
aşamaları üç ayrı yapıyla somutlaştırarak tanımlar: “Çıraklık eserim” dediği Şehzade
Camii, “kalfalık eserim” diye nitelendirdiği Süleymaniye Camii ve “ustalık eserim”
dediği II. Selim adına Edirne’de inşa ettiği Edirne Selimiye Camii.
(Selçuk Mülayim, “Sinan”, TDV İslam Ansiklopedisi, C 37, s. 225-226.)

Edebiyat
Edebiyat; bir milletin duygu, düşünce ve değerlerinin dil aracılığıyla aktarılmasını sağlayan
sanattır. Kelime ve kavram olarak Türkçede Tanzimat’tan sonra kullanılmaya başlanmış
ve bu tarihten sonra gittikçe yaygınlaşmıştır. Edebiyat hiçbir maddi malzemeye, alete,
mekâna bağlı olmayan, düşünsel bir sanattır. 32

Kur’an-ı Kerim’in Allah tarafından Hz. Muhammed’e (s.a.v.) indirilmesinden ve İslam
dininin Arabistan’ın her tarafına yayılmasından sonra Arap aleminde her konuda olduğu
gibi edebiyat ve şiir alanında da bir nevi devrim meydana gelmiştir. Şiirler inanç, ahlak,
33
dürüstlük ve benzeri konularla ilgili olarak yazılmıştır. 34

30 bk. Özcan Güngör, Mabetten Medeniyete, s. 14-15.
31 Suut Kemal Yetkin, İslam Sanat Tarihi, s. 63-69.
32 M. Orhan Okay, “Edebiyat”, TDV İslam Ansiklopedisi, C 10, s. 395.
33 bk. Bakara suresi, 23. ayet; Buhârî, Edeb, 90; Tirmizî, Edeb, 69.
34 bk. Buhârî, Edeb, 90; Ebû Dâvûd, Edeb, 95; Tirmizî, Edeb, 69; İbn Mâce, Edeb, 41.
67