Page 5 - Akaid 1. Ünite

1. Ünite 1. Ünite AKAİD İLMİ

Akaid ilmi; ilk ortaya çıkışı itibariyle iman esaslarından özet olarak, tartışmaya girmeden, sa-
dece Kur’an ve hadislerde yer alan bilgileri aktarmak suretiyle bahseden bir ilimdi. Ancak tarihî
süreçte, bu esasları akıl ışığında inceleyen, delillendiren, bunun yanı sıra doğrudan doğruya inan-
ca ilişkin bir mesele olmasa da iman esaslarının açıklanması, ispatı ve savunmasına yardımcı ola-
cak konuları da ele alan bir ilim hâline dönüşmüş ve bu ilim için akaidin yanı sıra kelam adı da
kullanılmaya başlanmıştır.
Akaidin Konusu

İslamın getirdiği dinî hükümler; inanç,
amel ve ahlak olmak üzere üçe ayrılır. İba- B BİLGİ KUTUSU
detler ile muamelata ilişkin konular ameli hü-
kümler kapsamındadır. Akaidin ana konusunu oluşturan iman
esaslarına, dinin temelleri, aslî hükümleri
Akaidin konusunu imanın altı esası ve anlamında “usûlü’d-dîn” adı verilir.
bunlara ilişkin meseleler oluşturur. Ancak Bunlar arasından Allah’a (c.c), peygam-
geleneğimizde altı iman esası üç ana başlık berlere ve ahirete imanın özel adı “usûl-i
altında toplanmıştır. Kadere iman; özünde selâse”dir (üç temel esas). Çünkü diğer üç
Allah’ın (c.c) ilmine, iradesine, kudretine ve iman esasını bunların altında incelemek ve
yaratıcılığına iman olduğu için bu esas Allah’a değerlendirmek mümkündür.
(c.c) iman ile bir arada düşünülerek ikisine Bütün iman esaslarının kendisine bağlı
birlikte ilahiyyât (ulûhiyetle ilgili meseleler) bulunduğu, imanın temelini teşkil eden “Al-
denilmiştir. Kitaplara iman, peygamberler ve lah’a (c.c) iman”a ise “aslü’l-usûl” (esasla-
onlara vahyedildiğine iman etmekle ilişkili ol- rın esası) denir.
duğu için bu iki esas birleştirilerek nübüvvât
(peygamberlikle ilgili meseleler) adını almıştır.
Son olarak ahiret ve meleklere imanın her ikisi de gayb konusu olduğu ve bunlar hakkında ancak
nassa dayanarak bilgi sahibi olunabileceği için sem’iyyât şeklinde isimlendirilmiştir.

Akaidin Amacı
Akaidin öncelikli amacı; iman esaslarının açıklamasını yap-
mak, bunları yorumlamak, gerek akli gerekse naklî delillerle bun-
ların ispatını gerçekleştirmek, aynı zamanda savunmaktır. Bu yol-
la sapkın düşünce sahiplerinin İslam’a ve inanç esaslarına yönelik
itirazlarını delillerle çürütüp onlara cevap vermek, dolayısıyla
iman esaslarını sarsıntıya uğramaktan korumak da akaidin genel
amaçları arasındadır.
Akaid ilmi iman esaslarını açıklama, yorumlama, ispat etme
ve savunma yoluyla Müslümanlar için yol gösterici olmayı hedef-
lemiştir. Bunların en başta geleni, mümin olan bir kişiye inanç ko-
nusunda gerekli ve yeterli bilgiyi sağlayarak onun imanını gerçek, Kelime-i Tevhid
sağlam ve sarsılmaz (yakinî ve tahkikî) bir seviyeye yükseltmektir.
Birey, akaid sayesinde elde ettiği bu sağlam bilgi ve imanıyla İslam inançlarına aykırı sapık akım ve
cereyanlardan, her çeşit hurafe ve bâtıl inançtan kurtulur ve korunur.
Akaid gerek samimi müminlerde ortaya çıkabilecek bazı şüphe, tereddüt ve itirazları, gerek-
se İslam dışı din ve düşünce sistemlerini benimseyenlerin ileri süreceği kasıtlı şüphe ve itirazları
göğüsler. Bunun için sapık ve batıl fırkaları tanıtır; böylece bir yandan doğru yolu arayanlara yol
göstermeyi, diğer yandan da inanmamakta direnen veya İslam itikadını bulandırmak isteyenleri
reddetmeyi hedefler.

15