Page 5 - Temel Dini Bigiler İslam-1 Lise 3. Ünite

İSLAM VE HUKUK

Dinimizce yapılması serbest bırakılmış hususlara helal, yapılması yasaklanmış olanlara ha-
ram denir. Helaller ve haramlar; yeme, içme, giyim, kuşam ve kazanç gibi hayatın tüm alanlarını
kapsar. Ancak dinimizde helal alanı, haram alanından daha geniştir. Örneğin, Allah’ın (c.c.) insan-
lara bahşettiği birçok içecek helalken, sadece alkollü içecekler haram kılınmıştır. Yine yaratılan
pek çok yiyecek helalken, domuz eti, leş ve kanı akmadan ölmüş hayvan eti gibi belli başlı birkaç
yasak söz konusudur.

Normal şartlarda haram kılınmış fiiller dahi zaruret durumlarında, zaruret miktarı kadar
ve geçici olarak mübah olabilmektedir. Böyle durumlarda “Zarûretler haram olan şeyleri mübah
kılar.” prensibine göre hareket edilir. Kur’an’da “Allah size ancak ölüyü (leşi), kanı, domuz
6
etini ve Allah’tan başkası adına kesileni haram kıldı. Her kim bunlardan yemeye mecbur
kalırsa, başkasının hakkına saldırmadan ve haddi aşmadan bir miktar yemesinde günah
yoktur. Şüphe yok ki Allah çokça bağışlayan, çokça esirgeyendir.” buyrularak bu konuya
7
vurgu yapılmıştır.

Giyim-kuşam konusunda ise temiz ve israfa kaçmadan giyinmek gibi genel kurallar ko-
nulmuştur. Bunun dışında Kur’an’a aykırı olmadığı müddetçe insanların kültürel, coğrafi ve milli
özelliklerinin gerektirdiği giyinme biçimlerine müdahale edilmemiştir.

Oyun ve eğlence konusunda dinimiz şans faktörüne bağlı, emeğe dayanmayan veya bir
başkasının malını haksız bir şekilde elde etmeyi içeren oyun ve eğlence anlayışlarını yasakla-
mıştır. Bunlar kumar oynama, şans oyunları, canlılara zarar veren tehlikeli eğlence faaliyetleridir.
Bunun dışında zekaya, beceriye veya bir yeteneğe dayanan ve bir başka varlığa da zarar vermeyi
içermeyen tüm faaliyetler serbest bırakılmıştır. Bunlar ise spor müsabakaları, zekâ oyunları, bilgi
ve yetenek yarışmaları gibi etkinliklerdir.

Dinimizde herhangi bir konuda helal ve haram koyma yetkisi yalnızca Yüce Allah’a ve O’nun
elçisi Hz. Peygambere aittir. Bu nedenle helal ve haramlarla ilgili temel kaynaklarımız Allah’ın
(c.c.) kelamı olan Kur’an-ı Kerim ile Allah (c.c.) Resulünün sünnetidir.

Görsel 29: Helal dairesi, harama ihtiyaç hissettirmeyecek kadar geniştir.

6 Ahmet Cevdet Paşa, Mecelle, s.26 7 Bakara suresi, 173. ayet.

77