Page 11 - İslam Tarihi 1. Ünite

Allah Resulü’nün (s.a.v.) hicret sonrası Medine’deki ilk icraatlarından biri de İslam Devleti’nin idare
merkezi konumunda bulunan Mescid-i Nebi’nin inşasıdır. Mescit; dinî, sosyal ve idari işlerin yürütül-
düğü bir merkez olmuş, eğitimden adli faaliyetlere kadar çok yönlü olarak kullanılmıştır. Mescidin
bitişiğindeki suffe adı verilen mekân ise yoksul ve bekâr Müslümanlara yuva olmuştur. Buradaki mü-
tevazı ilmî faaliyetler sonraki dönemde ortaya çıkan pek çok ilmin doğuşuna ve gelişmesine zemin
teşkil etmiştir.
Hz. Peygamber, Medine’de ağırlıklı bir nüfusa sahip olan Yahudileri de kapsayan ve şehirde bir
arada yaşamanın kurallarını ortaya koyan bir sözleşme hazırlatmıştır. İslam Devleti’nin ilk anayasası
hükmünde olan bu sözleşme ile inanç özgürlüğü güvence altına alınmış, ayrıca Medine’nin savunul-
ması hususunda taraflara düşen sorumluluklar belirlenerek Yahudilerin Kureyş müşrikleriyle muh-
temel ittifakının da önüne geçilmiştir. Tarihte
“Medine Vesikası” diye adlandırılan sözleşme
Yahudilerin Hz. Peygamber’i devlet başkanı ÖSYM Sormuş!
olarak kabul ettiklerini göstermesi bakımından ÖSYM
da dikkate değerdir.
Medine’de her alanda hızlı ve etkili adımlar Hicretten sonra Hz. Muhammed’in öncülüğünde;
Müslümanlar, Yahudiler ve henüz Müslüman
atan İslam Devleti’nin ekonomi alanında yaptı- olmamış Arapların bir arada barış ve güven içinde
ğı en önemli hamle Müslümanlara ait bir pazar yaşamalarını tesis edecek bir antlaşma imzalanmıştır.
yeri kurulması olmuştur. Ticari faaliyetlere işti- Bu antlaşmada şehrin iç huzurunun sağlanması, dıştan
gelebilecek tehlikelerin önlenmesi, fertler arasındaki
rak edenlere ciddi birtakım kolaylıkların sağlan- hukuki anlaşmazlıkların çözülmesi ve bazı ekonomik
dığı bu pazara “Medine Pazarı” denmiş, burada yükümlülüklerin tespiti gibi hususlar yer almıştır.
İslam’ın ticaret hükümleri geçerli kılınmıştır. İk- Özellikle şehrin korunması hususunda Yahudilerden, iş
birliği içinde olmaları ve Müslümanların düşmanlarıyla
tisadi anlamda atılan bu adım sayesinde Müslü- ittifak kurmamaları istenmiştir.
manlar kısa sürede şehrin ekonomisinde hâkim Bu parçada aşağıdakilerden hangisinden
hâle gelmişlerdir. bahsedilmektedir?
İslam Devleti’nin teşekkülü adım adım de- A) Hudeybiye Barış Sözleşmesi
B) Hılfulfudul Mutabakatı
vam ederken bir taraftan da nazil olan ayetlerle C) Mescid-i Nebi Şurası
İslam dininin temel hükümleri tamamlanmış, D) Darü’n-Nedve Görüşmeleri
bunun yanında bazı dinî hususlarda düzenleme- E) Medine Sözleşmesi
ler hayata geçirilmiştir. Nitekim Müslümanlara (2017-YGS)
kendilerini savunmak için savaş izni verilmiş, CEVAP: E
Kudüs’e doğru olan kıble Kâbe’ye döndürül- Parçada özetlenen, Medine İslam Devleti’nin ilk
anayasası olarak da kabul edilen Medine Sözleş-
müş, sırasıyla oruç ve zekât farz kılınmıştır. Di- mesi’dir. Konunun ayrıntılarını hatırlamak için Siyer
ğer taraftan namaz vakitlerini duyurmak için de Ders Kitabı 4. Ünite “1.4. Medine Sözleşmesi”
ezan okunmaya başlanmıştır. 19 başlığına bakabilirsiniz.
Hz. Peygamber’in Medine’ye hicret etmesi-
ni engelleyemeyen müşrikler burada da Müslü-
manlara her türlü düşmanlığı sergilemişlerdir. Buna karşılık hicretten bir yıl sonra Resulullah da (s.a.v.)
Medine’nin çevresini kontrol altında tutmak ve saldırı tehlikesine mukabelede bulunmak maksadıyla
küçük askerî birlik mahiyetinde seriyyeler göndermeye başlamıştır.
Müslümanlarla Mekkeli müşriklerin ilk büyük karşılaşması 624 yılında Bedir’de gerçekleşmiş-
tir. İslam ordusu Bedir Gazvesi’nde sayıca kendisinden çok üstün bir orduyu Allah’ın (c.c.) yardımıy-
la mağlup etmiştir. Müslümanlara Arap Yarımadası’nda büyük bir itibar kazandıran bu zafer, tebliğ
için daha geniş imkânların da yolunu açmıştır. Bundan yaklaşık iki yıl sonra yapılan Uhud Gazvesi,
Hz. Peygamber’in emrine uymayan okçular sebebiyle müşriklerin üstünlüğüyle sonuçlansa da neti-
cede iki tarafın da muzaffer olamadığı bir savaş olarak tarihe geçmiştir. Diğer taraftan Uhud, Müs-
lümanlar için zafer ya da mağlubiyet olmasının ötesinde alınması gereken dersler yönünden önemli
bir savaş olmuştur. Müşriklerin Müslümanları ortadan kaldırmak için çok büyük bir ordu ile geldiği
19 bk. İbn Sa’d, et-Tabakât, C 1, s. 204-219.

25