Page 15 - İslam Ahlâkı 6. Ünite

6. ÜNİTE ADAB-I MUAŞERET

gizli konuşmasın. Çünkü bu o şahsı üzer.” buyur-
492
Ehl-i dillerde bu mesel çok anılur muştur.
Kim ki çok söyler ise çok yanılur Bir mecliste konuşurken ilk söz hakkının bü-
Taşlıcalı Yahya yüklere ait olduğu unutulmamalıdır. Nitekim bir
hadiseyi anlatmak üzere yaş olarak en küçük olan
Abdurrahman bin Sehl söze başlayınca, Peygamberimiz (s.a.v), “Sözü büyüklerine bırak, sözü
büyüklerine bırak!” buyurmuştur.
493
Hayatının her alanında Müslüman’a ölçülü davranması öğütlenmektedir. Allah Teala
494
Kur’an-ı Kerim’de, “O kimseler ki boş söz ve işlerden yüz çevirirler.” buyurmaktadır. İn-
sanı doğruluktan, dinden uzaklaştıracak her söz ve davranış hoş görülmemiş, yasaklanmıştır.
Güzel davranışların kazanılmasında bize en iyi örnek olan Peygamberimiz (s.a.v), kaçınılması
gereken hususlarda da en iyi yol göstericidir. O, “Mümin; insanları kötüleyen, lanetleyen, kötü
495
söz ve davranış sergileyen kimse değildir.” buyurmaktadır.
Peygamber Efendimiz (s.a.v),
şaka bile olsa yalan söylememiş,
insanları genel ifadelerle uyarmış,
onur kırıcı sözler sarf etmemiştir.
Sözlerin en güzelinin elçisi olan Re-
sulullah (s.a.v), insanlara hoşgörü
ile yaklaşıp muhatabın seviyesine
uygun dil ve uslup ile dini tebliğ
etmiştir. Boş ve anlamsız sözlerden
kaçınarak “cevamiu’l-kelim” (az, öz
söyleme) kabiliyetiyle insanlara
496
hitap etmiştir. İnsani ilişkileri güzel-
leştirmek amacıyla söz söylerken
Resulullah’ın (s.a.v) örnekliğine baş-
vurulmalıdır.

BİLGİ KUTUSU
Bir bilgenin şöyle dediğini işittim:
“Biri konuşurken sözü bitmeden araya giren kişi dışında, hiç kimse kendi cehaletini
itiraf etmemiştir.”
Ey akıllı! Sözün başı ve sonu vardır,
Birisinin sözü bitmeden araya girme,
Saygılı, görgülü, akıllı kişi
Başkası susmadıkça söz söylemez.

(Sadi Şirazi, Bostan ve Gülistan)

492 Buhârî, İsti’zan, 47.
493 Buhârî, Cizye, 12.
494 Müminun suresi, 3. ayet.
495 Tirmizî, Birr, 48.
496 bk. Buhârî, Tabir, 22.
156