Page 4 - İslam Tarihi 3. Ünite

sebebiyle Muaviye b. Ebi Süfyan ile mücadeleden vazgeçip bazı şartlarla halifeliği bırakmaya razı ol-
muştu. Bunun üzerine Kûfe’ye gelen Muaviye’nin halktan biat alarak halifeliğini ilan etmesiyle Emevi
3
iktidarının önünde herhangi bir engel kalmadı. Muaviye b. Ebi Süfyan tarafından tesis edilen otorite ile
yönetimin tek elde toplanmasından dolayı o yıla “birlik yılı” denmiştir. 4
“Halifetullah (Allah’ın (c.c.) halifesi)” unvanını kullanan Muaviye b. Ebi Süfyan, kendisinden öncekile-
rin aksine halifeliği kılıç gücüyle elde etmesi nedeniyle İslam tarihinde yeni bir dönemi temsil etmiştir.
O, hilafeti eline aldıktan sonra devletin merkezini Şam’a taşımıştı. Arap dâhileri olarak kabul edilen
Amr b. Âs’ı Mısır, Muğire b. Şu’be’yi Kûfe, Ziyad b. Ebîh’i ise Basra’ya vali olarak atayarak otoritesini
güçlendirmeye çalışmıştır. Halifeliği süresince Türkistan ve Anadolu üzerine pek çok ordu göndermiş;
İstanbul, Müslümanlar tarafından ilk kez onun zamanında kuşatılmıştır. Yine onun zamanında Kuzey Af-
rika fetihlerine devam edilmiş, bölgede Kayrevan ismiyle bilinen ordugâh şehir kurulmuştur. 661-750
5
yılları arasında hüküm süren Emevi Devleti, ilk üçü hanedanın Süfyanî, diğer on biri ise Mervanî koluna
mensup halifeler tarafından idare edilmiştir.

KUSAY

Abdüddar Abdümenaf Abdüluzza Abdülkusay

Haşim Abdüşşems

Ümeyye
Abdülmuttalip
Abdullah Harb As

Hz. MUHAMMED (s.a.v.) Ebu Süfyan Hakem
4 Mervan (684-685)
1 Muaviye (661-680)
2 Yezid (680-684)
Muhammed 5 Abdülmelik (685-705) Abdülaziz
3 Muaviye II (684)
14 Mervan II (744-750) 8 Ömer II (717-720)

6 Velid I 7 Süleyman 9 Yezid II 10 Hişam
(705-715) (715-717) (720-724) (724-743)
Emev ler n Süfyanî Kolu
Emev ler n Mervanî Kolu
12 Yezid III 13 ibrahim 11 Velid II
(744-745) (744) (743-744)

Şema 3.1
Emevi soyağacı ve halifeleri
2. Yezid Dönemi ve Olayları
Emevilerin ikinci halifesi olan Yezid’in çocukluğu annesinin akrabaları arasında çölde geçmiştir. Yezid
burada fasih Arapçanın yanında ata binmeyi ve silah kullanmayı öğrenmiştir. Dımaşk’a dönen oğluyla
yakından ilgilenen Muaviye, onun başta nesep (soy) ilmi olmak üzere çeşitli alanlarda eğitim alması için
özel hocalar tutmuştur. Ancak bu süreçte Yezid’in aşırı av merakı ve bazı olumsuz özellikleri onun tenkit
edilmesine sebep olmuştur. Oğlunu veliaht ilan etme niyetinde olan Muaviye, Yezid’i halk nezdinde itibar-
lı bir konuma yükseltmek için ona komutanlık ve hac emîrliği gibi görevler vermiştir.

50