Page 17 - Temel Dini Bigiler İslam-1 Lise 2. Ünite

İSLAM VE EKONOMİK HAYAT

BİLGİ KUTUSU

5237 sayılı TÜRK CEZA KANUNU
Rüşvet, MADDE 252
(1) Görevinin ifasıyla ilgili bir işi yapması veya yapmaması için, doğ-
rudan veya aracılar vasıtasıyla, bir kamu görevlisine veya göstereceği
bir başka kişiye menfaat sağlayan kişi, dört yıldan on iki yıla kadar hapis
cezası ile cezalandırılır. ... (3) Rüşvet konusunda anlaşmaya varılması
halinde, suç tamamlanmış gibi cezaya hükmolunur…
(http://www.uhdigm.adalet.gov.tr.)

8.3. Hileli Satışlar

Bir alışveriş sırasında aldatıldığınızı fark etseniz neler hissedersiniz?

Hileli satış; bir kimsenin alışverişte kendi menfaati için karşı tarafı aldatmasıdır. Hileli satış
ekonomik hayatı olumsuz etkileyen kötü bir davranıştır. Bir ürünün ayıbını gizlemek ya da ürün-
de olmayan özellikleri varmış gibi göstermek hileli satış kapsamına girer. Hileli satış yapan aynı
zamanda yalan söyleyerek karşısındakini aldatmaktadır. Bu da toplumsal barışı, güveni ve huzu-
ru bozar. İnsanların mağdur olmasına sebep olur. Bir Müslüman ekonomik faaliyetlerinde hileye
başvurmayı düşünmez. Çünkü hileli satışta başkaları zarar görürken satıcı da haksız kazanç elde
etmektedir. Bu tür bir davranış dinimizce yasaklanmıştır.

Dinimizin, ekonomik hayat için belirlediği ilkeler vardır. Bu ilkelerden birisi de hileli satış yoluyla
insanları aldatmamaktır. Kur’an-ı Kerim’de Yüce Allah “Ey iman edenler! Karşılıklı rızâya daya-
nan ticaret dışında, mallarınızı aranızda haksız yollarla yemeyin ve kendinizi öldürmeyin. Şüp-
hesiz Allah size karşı çok merhametlidir.” buyurarak alışverişin zorbalık, aldatma ve hile yoluyla
50
değil ancak adalet, doğruluk ve karşılıklı rızaya dayalı olarak yapılması gerektiğini belirtmiştir.

Peygamberimiz ‘’Alışveriş yapanlar, eğer dürüst davranırlar ve malın kusurunu açıkça söy-
lerlerse, alışverişleri bereketlenir. Fakat kusuru gizler ve yalan söylerlerse, yaptıkları alışverişin
bereketi gider.” buyurarak alışverişlerde uyulması gereken prensipleri ortaya koymuştur. Yine
51
hileli satış yapan kimseleri Peygamberimiz “Kusurunu açıklamadığı bir malı satan kimse, daima
Allah’ın gazabı altındadır ve melekler ona sürekli lanet ederler.” sözleriyle uyarmıştır. Satılan
52
maldaki bir kusuru gizlemek, bu amaçla müşterinin dikkatini başka yönlere çekerek malı satınca-
ya kadar durumu idare etmek ilk etapta kazanç sağlayabilir. Ama meşru yolla elde edilmedikten
sonra böyle bir kazancın diğer haksız kazançlardan farkı yoktur.

Alışveriş yaparken alıcı veya satıcının karşısındakini kendi isteği doğrultusunda ikna etmek
için yemin etmesi de onları hile ve yalana sevk edebilecek bir davranıştır. Bu nedenle alışveriş
yaparken gereksiz yere yemin etmekten sakınılmalıdır. Bu konuda sevgili Peygamberimizin “Ma-
lınızı sattığınızda yemin etmekten sakının. Çünkü yemin malınıza rağbetin artmasını sağlayabilir,
ancak onun bereketini yok eder.” şeklindeki uyarısı daima göz önünde bulundurulmalıdır.
53

50 Nisâ suresi, 29. ayet. 52 İbn Mace, Ticaret, 45.
51 Ebû Dâvûd, Büyû’, 51. 53 İbn Mace, Ticaret, 30.

63