Page 14 - Kelam 1. Ünite

N NOT EDELİM

ِ
ِ
نولقعت لفا راهنلاو ِ ليَّلا فلتخا هَلو تيٖميو يحي ىٖذَّلا وهو
َ ُ َ َ َ َ ِ
ُ َ ْ
ُ
َ َّ
ُ
َ
ْ
َ َ
ْ
ُ َ
ُ َ
ٖ ُ
ْ
“Ve O, yaşatan ve öldürendir; gecenin ve gündüzün değişmesi O’nun eseridir. Hâlâ aklınızı kul-
lanmaz mısınız?”
(Müminûn suresi, 80. ayet)
ِ
ِ
ِ
ِ
ِ
ٍ
ِ
ِ
ريدَق ءاشي اَذا مِهعمج ىٰلع وهو ةباد نم امِهيف ثب امو ضرَ ْ لاو تاومسلا قْلخ هتايٰا نمو
َ
ُ َ
َّ
ُ
ٌ ُ َ ْ ْ َ َ َ َ َّ َ ْ َ َ َ َ ْ َ َ ٰ َّ َ ْ َ
“Gökleri, yeri ve bu ikisi içinde yaydığı canlıları yaratması, O’nun varlığının delillerindendir. O, dilediği
zaman, onları bir araya getirmeye de gücü yetendir.” 22
Bu ayette de Yüce Allah gökleri, yeri ve bu ikisi arasındaki canlıları yaratmasını kendi varlığının delilleri olarak zikretmiştir.
Allah’ın (c.c.) her şeyin yaratıcısı olması O’nun varlığının en önemli delilidir. Aynı şekilde ayetteki “gücü yetendir” ifadesiyle
de Yüce Allah kâinat ve tüm canlılar üzerindeki mutlak gücünü ve tasarrufunu vurgulamaktadır.
Netice olarak Kur’an, Allah’ın (c.c.) insanı yaratmış olmasını ve kâinatta kurduğu düzeni, âlemde var olan her şeyi O’nun
yegâne yaratıcı olduğuna delil, ayet ve işaret olarak gösterir. Bunun yanında Kur’an’ın Allah (c.c.) tarafından vahyedilmiş
olması hakikati de Allah’ın (c.c.) varlığı konusunda en büyük bir ayet ve delildir.
I İNCELEYELİM
Kelam ilmi ile ilgili daha geniş bilgi için aşağıdaki eserleri inceleyebilirsiniz:
✓ Bekir Topaloğlu’nun Kelam İlmine Giriş
✓ Saim Kılavuz’un Ana Hatlarıyla İslam Akâidi ve Kelam’a Giriş

Tarihi süreç içerisinde kelam ilmiyle alakalı telif ve tercüme pek çok eser yayımlanmıştır. Bu eserlerden bazıları şunlardır:

1. el-Fıkhu’l-Ekber, İmam-ı A’zam Ebu Hanîfe (ö. 150/767)

Kelam ilminin doğmasına zemin hazırlayan başlangıç devri eserlerinden olan
Fıkh-ı Ekber, İmam-ı Âzam Ebu Hanîfe’nin inançla ilgili konuları ele alan risalesidir.
Ebu Hanîfe devrinde, İslami ilimler bağımsız birer disiplin hâline gelmemişti. Fıkıh
terim olarak, kelam ilmi ve inanç esaslarını da içine alıyordu. Bu sebeple Ebu
Hanîfe, ibadet, amel ve ahlak konularının yanında inanç konularını da fıkhın kap-
samı içerisinde değerlendirmiştir. Böylece “Fıkh-ı Ekber” onun terminolojisinde
inanç konularını ele alan ilmin adı olmuş ve sonraki dönemlerde, usûlü’d-dîn ve
kelam ilminin karşılığı olarak da anılmıştır. Fıkh-ı Ekber’in birçok şerhi yapılmıştır.
Büyük İslam âlimi Aliyyü’l-Kârî’nin yaptığı şerh, İslam dünyasında Fıkh-ı Ekber’in
en çok tanınan şerhlerinden biridir. Bu eser Türkçeye çevrilerek basılmıştır.
Büyük İslam âlimi Aliyyü’l-
Kârî’nin yaptığı Fıkh-ı Ekber
şerhi.
22 Şûrâ suresi, 29. ayet.
24