Page 10 - Hadis 6. Ünite

HADİS

Hadis ve sünnetin anlaşılmasında bütünlü-
ğün gözetilmesi için hadis şerhlerine başvur- BİLGİ KUTUSU
mak da önemlidir. Aslında pek çok ayet-i ke-
rime tefsire başvurmadan anlaşıldığı gibi pek Bir adam kendisine hadis rivayet
çok hadis de şerhlere başvurmadan anlaşılır. eden Saîd b. Cübeyr’e: “Allah’ın kita-

Ne var ki özellikle ahkâmla ilgili hadisler bında buna aykırı şeyler var.” demişti.
veya anlaşılması özel bilgi gerektiren rivayetler O da bu adama: “Bana bak, ben sana
Resulullah’tan hadis rivayet ediyorum,
için hadis şerhlerine başvurmak gerekir. Bu tür sen ise Allah’ın kitabı ile itiraz ediyor-
hadisleri şerhlere başvurmadan hemen neti- sun. Resulullah, Allah’ın kitabını sen-
ceye bağlamak ve onlardan hüküm çıkarmak den daha iyi bilirdi!” diye karşılık ver-
doğru değildir. Bilgi ve tecrübe eksikliği hadisin mişti.
doğru anlaşılmasına ve yorumlanmasına engel (Dârimî, Mukaddime, 49.)
olur.
Bir hadisin farklı tariklerini araştırmanın TARTIŞALIM
önemine dair bir örnek görelim:

Resul-i Ekrem şöyle buyurur: “Kim, Al- Basralı muhaddis tâbiî Ebu Nadre
lah’tan başka bir ilâh olmadığını bilerek ölür- diyor ki: “Resulullah’ın ashabı toplanıp
se cennete girer.” Bu hadis ilk bakışta, imanı bir araya geldikleri zaman ilim (hadis)
15
olan kimsenin ihlaslı olmasa da ibadet etmese müzakere ederler ve Kur’an’dan bir
de ahiret saadetine erişilebileceği izlenimi ve- sure okurlardı”.
rebilir. Oysa cennete girmenin şartları konu- (Hatîb, el-Fakîh ve’l-mütefakkih, C 2,
sunda başka hadisler de bulunmaktadır. s.126.)

Sözgelimi Resulullah bir diğer hadis-i şerifte Sahabenin hadis müzakere ettikleri
“Bütün gönlüyle Allah’a bağlanarak lâ ilâhe il- ortamlarda Kur'an-ı Kerim’den de bir
lallâh diyen kimse.” ifadesini kullanmıştır. Bir sure okumalarının sebebi ne olabilir?
16
Tartışalım.
başka deyişle cennete girebilmek için sadece
“Allah’tan başka ilah olmadığını bilmek” yeterli
değildir.

Bu konuda yorum yaparken “ihlâs” ile ve
“hâlis” bir kalple inanmak gerektiğini anlatan
ifadelerin geçtiği hadisler de dikkate alınmalıdır.

Demek oluyor ki bütün gönlüyle Allah’a
bağlanma niyeti yanında dini yaşama kararlılığı
yoksa cennete giden yolda bir engel var demek-
tir. Sahabenin, Resul-i Ekrem’e “Namaz kılmak,
zekât vermek ve her Müslümana samimi ve tu- Olayları doğru yorumlayabilmek için tüm
17
tarlı davranmak üzere biat ettim.” diyerek ver- detayları bilmek nasıl gerekli ise, hadisleri doğru
diği güvence bu konuya ışık tutar. anlayabilmek için de sünnetin tamamına vakıf
olmak gereklidir.

15 Müslim, Îmân, 43.
16 Buhârî, İlim, 33, Rikâk, 51.
17 Buhârî, İman, 40; Müslim, İman, 97.

146