Page 4 - Hadis 5. Ünite
P. 4

HADİS





               a.  Müslüman  olmak:  Müslüman  ol-
            mayan birinin Resul-i Ekrem Efendimiz ve            YORUMLAYALIM
            dinimiz hakkında aktardığı bir bilgi geçerli
            kabul edilmez.                                   “Ey iman edenler! Eğer fasıkın (gü-
                                                          nahkarın) biri size bir haber getire-
               b. Akıllı olmak: Akıl sağlığı yerinde ol-  cek olursa onu iyice araştırın. Yoksa
            mayan birinin nasıl şahitliği geçerli değil-  bilmeden  insanları  incitir,  sonra  da
            se,  hadis  rivayeti  de  geçerli  değildir.  Bu   yaptığınıza pişman olursunuz.”
            nedenle  hadis  aktaran  kişi  mutlaka  akıl                     (Hucurât suresi, 6. ayet.)
            sağlığı yerinde biri olmalıdır.
                                                             Bir  bilgi  ya  da  haber  aktaran  birinin
               c. Büluğa ermiş olmak: Küçük çocukla-      kişilik  özelliklerini  dikkate  almak  neden
            rın hadis rivayeti geçersizdir. Hadis nakle-  gereklidir? Bu ayet doğrultusunda düşü-
            debilmesi için ravinin büluğ yaşına gelmiş    nelim.
            olması gerekir.
               d.  Fasık  (günahkar)  olmamak:  Büyük           TARTIŞALIM
            günahlar işleyen, iyi tarafları ile değil daha
            ziyade  kötülükleri  ile  tanınan  kimseler
                                                             Haccâc b. Yûsuf (v. 95/714), zalim laka-
            güven vermezler. Bu kimselerin Peygam-        bıyla bilinen bir Emevî valisiydi. Küçük yaş-
            berimizin  hadislerini  aktarırken  dürüst    larda Kur'an-ı Kerim’i ezberlemişti. Arala-
            davranacakları  kuşkuludur.  Bu  nedenle      rında Enes b. Mâlik’in de bulunduğu bazı
            aktardıkları hadisler kabul edilmemiştir.     sahabilerden hadis öğrenmişti.

               e. Mürüvvet sahibi (saygın) olmak: Ya-        Ancak Haccâc’ın rivayet ettiği hadisler
            şadıkları toplumun değer yargılarını bilen    kabul  edilmemiş,  terk  edilmiştir.  Neden?
            ve dikkate alan kişiler, etraflarında saygın   Tartışınız.
            bireyler olarak kabul edilirler. Hadis ravi-
            si,  içinde  yaşadığı  toplumda  saygıdeğer
            biri olmalıdır. Mesela sokaklarda serserilik        BİLGİ KUTUSU
            yapan, ölçüsüz davranışları ile etrafına ra-
            hatsızlık veren kişiler hadis rivayeti konu-     Ravide  bulunması  gereken  adalet  ve
            sunda da yetkin/ehil kabul edilmezler.        zabt  sıfatlarını  zedeleyerek  onun  cerh
                                                          edilmesine yol açan on kusura “metâin-i
               Bu  beş  şart  Kur'an-ı  Kerim  ve  Hadis-i   aşere” denir.
            şerifler ışığında belirlenmiştir. Bu şartların
            hepsi bir arada “adalet” terimi ile ifade edilir. Bu beş şarta sahip ravi adalet sahibi (adil) ravi
            kabul edilir, kimlik ve kişilik özellikleri bakımından hadis rivayet etmesi uygundur. Bu şart-
            lardan biri ya da bir kaçı eksik olursa o zaman ravi, “adalet” özelliğini kaybetmiş olur. Adalet
            özelliğine sahip olmayan raviden hadis alınmaz.
               Adaleti etkileyen kusurlar şiddetliden hafife doğru şöyle sıralanabilir:

               a) Yalancılık: Bir ravinin hadis rivayetinde yalancılığı, bir başka deyişle hadis uydurduğu
            tespit edilirse, bir daha o raviden hadis alınmaz. Yalancılık, en ağır tenkid sebebidir.







                                                      118
   1   2   3   4   5   6   7   8   9