Page 36 - Fıkıh Okumaları 3. Ünite

3. ÜNİTE

Hz. Âdem zamanına kadar uzanan
49
kurban ibadeti, Hz. İbrahim’den gelen bir
uygulama olarak günümüze kadar gelmiş-
tir. İnsanlık tarihi boyunca hemen bütün
50
dinlerde kurban uygulaması mev cut ol-
makla birlikte şekil ve amaç yönüyle arala-
rında farklılıklar bulunur.
Kurban kesmenin meşruiyeti Ki-
tap, Sünnet ve icmâ-ı ümmet ile sabittir.
Kur’an’da: “Rabbin için namaz kıl, kurban
kes.” buyrulmuş, Hz. Peygamber’in bir-
51
Kurban toplumda yardımlaşma ve dayanışmayı artırır. çok hadisinde de hâli vakti yerinde olanla-
rın kurban kesmesi emredilmiş veya tavsiye
edilmiş, hatta; “Kim im kânı olduğu hâlde kurban kesmezse bizim mescidimize yaklaşma-
sın.” buyrulmuştur.
52

Hicretin ikinci yılında meşru kılınmış olan kurban, gerek fert gerekse toplum açısından
çeşitli yararlar taşıyan mali bir ibadettir. Herşeyden evvel kişi kurban kesmekle Allah’ın em-
rine boyun eğmiş ve bu sayede kulluk bilinci gelişmiş olur. Müminler her kurban kesiminde
Hz. İbrahim ile oğlu İsmail’in Cenab-ı Hakk’ın buyruğuna mutlak itaat konusunda verdikleri
başarılı sınavın hatırasını tazelemiş ve kendilerinin de benzeri bir itaate hazır olduklarını
sembolik olarak gös termiş olurlar.

Kurban, Müslümanların kaynaşmasına vesile ol duğu gibi sosyal adaletin gerçekleşme-
sine ve toplumsal barışa da katkıda bulunur. Kardeşlik, yardımlaşma ve dayanışma ruhunu
canlı tutar. Zen gine malını Allah’ın rızası, yardımlaşma ve başkalarıyla paylaşma yolunda
harcama zevk ve alışkanlığını verir, onu cimrilik hastalığından, dünya ma lına tutkunluk-
tan kurtarır. Fakirin de kendini toplumunun bir üyesi olarak hissetmesine ve Allah’a şük-
retmesine vesile olur.

İslam kurbanlık olsun veya olmasın hayvanlara iyi muameleyi tavsiye eder, onlara ezi-
yet etmeyi yasaklar. Diğer varlıklar gibi hayvanlar da insanların istifadesine verilmiştir. Hay-
vanların neslinin devamı bir ölçüde de onlardan istifade imkânının devamına bağlıdır. Bu
anlamda kurban, hayvancılığın gelişmesine de katkıda bulunmuş olur. Nitekim bayram gün-
lerindeki tüketim hesaplanarak hayvan yetiştirilir. Bu günlerde kesilecek hayvan sayısının
çokluğu, bu ihtiyacın karşılanması için hayvan yetiştiri ciliğini teşvik ettiği için genelde sayıyı
azaltmaz, hatta artırır.

4.1. Kurban Çeşitleri

Kurban kelimesi Türkçe’de, başta kurban Bayramı’nda kesilen hayvan olmak üzere, Al-
lah’a yaklaşmak maksadıyla başka zamanlarda ve başka sebeplerle kesi len hayvanları da
kapsar.
49 bk. Mâide suresi, 27. ayet.
50 bk. Sâffât, 37/100-107.
51 Kevser suresi, 2. ayet.
52 İbn Mâce, Edâhî, 2; Müsned, II, 321.
85