Page 32 - Fıkıh Okumaları 3. Ünite

3. ÜNİTE

3.2. Hac İle İlgili Hükümler

Haccın farziyeti, Kur’an-ı Kerim ve Sün-
net’te bildirilmiş ve bu hüküm konusunda
Müslümanların görüş birliği (icma) gerçekleş-
miştir. Kur’an-ı Kerim’de “Yoluna gücü yeten-
lerin Kâbe’yi haccetme leri, insanlar üzerinde
Allah’ın bir hakkıdır.” buy rul muş tur.
46
Gücü yeten, yani sağlık ve servet yönün-
den haccetme imkânına sahip olan Müslü-
manların, ömründe bir defa haccetmeleri farz
olup imkân elde edilince, geciktirmeden yeri-
ne getirmesi gerekir. Ebu Hanife ve Ebu Yusuf,
gerekli şartları taşıyan hac yükümlüsünün bu
ibadeti önündeki ilk hac mevsiminde eda et-
mesi gerektiği, sonraki yıllara tehir etmesinin
günah olduğu görüşündedirler. İmam Şâfiî ve
İmam Muhammed ise ileride yerine getirme-
ye azmedilmesi ve eda imkânının normal şart-
larda elden çıkması gibi bir endişenin bulun-
Hükmü itibarıyla farz, vacib ve nafile
olmak üzere üç çeşit hac vardır. maması şartıyla haccın tehir edilebile ceğini
söylemişlerdir. Bununla birlikte, bunlar da hac
ibadetinin bir an önce ve ilk fırsatta yerine getirilmesinin sünnete uygun ve daha ihtiyatlı bir
tu tum olduğunu belirtmişlerdir.

Hükmü itibariyle hac: Farz, vacib ve nafile olmak üzere üç çeşittir:
1. Farz olan hac: Belirli şartlara sahip olan kimselerin, ömürlerinde bir defa yapmaları
gereken hacdır.
2. Vacip olan hac: Üzerine farz veya vacip olmadığı hâlde, bir kimsenin adayarak üzerine
vacip kıldığı hacdır. Başladıktan sonra bozulan nafile haccın, kazası da vaciptir.
3. Nafile hac: Farz olan hac eda edildikten sonra, ikinci, üçüncü defa yapılan hac nafile
hac olur. Bunun gibi haccetmekle yükümlü olmayan çocuk veya kölenin yapacağı hac da
nafile olur.

Eda edilişi itibariyle ise hac: İfrad, temettu ve kıran haccı olmak üzere üç kısımdır.
1. İfrad haccı: Umresiz yapılan hacdır. Hac ayları içinde, hacdan önce umre yapmayıp,
sadece hac niyetiyle ihrama girerek hac menâsikinin yapılması şeklinde ifa edilen hactır.
2. Temettu haccı: Aynı yılın hac aylarında umre ve haccı ayrı ayrı ihramlarla eda etmek-
tir. Hac yapmak isteyen kişinin; önce umre niyetiyle ihrama girip umre menâsikini tamam-
ladıktan sonra ihramdan çıkması, daha sonra bayram günü yaklaşınca hac niyetiyle tekrar
ihrama girip hac yapmasıdır.

46 Âl-i İmrân suresi, 97. ayet.

81