Page 39 - Fıkıh Okumaları 3. Ünite

FIKIH OKUMALARI

4.2. Kurban İle İlgili Hükümler

İslam’da kurbanın dinî hükmüyle ilgili olarak Kur’an’da, Hz. Peygam ber’in sünnetinde
önemli açıklamalar yer almış, bu çerçevede oluşan fıkıh kültüründe de konu hakkında ay-
rıntılı bilgi ve hükümler derlenmiştir. Hanefi Mezhebi’ne göre, dinen aranan şartları taşıyan
kimselerin kur ban kesmeleri vacip, diğer fakihlerin çoğunluğuna göre ise müekked (kuvvet-
li) sünnettir.

Vasiyetinin veya adağının bulunması hâlinde ölmüş kimse için kurban kesilmesi ve kesi-
len kurbanın etinin tamamı fakirlere dağıtılması gerekir. Vasi yet veya adak olmasa bile, Şâ-
fiîler hariç, fakihlerin çoğunluğuna göre sevabı ölüye bağışlanmak üzere onun adına kurban
kesilebilir.

Kurban Kesme Yükümlülüğü (kurbanın vücup şartları): Bir kimsenin kurban kesmekle
yükümlü olabilmesi için Müslüman ve belirli bir mali güce sahip bulunması gerekir. Hanefi
Mezhebi’ne göre, kurban kesmeyi vacip kılan zenginliğin öl çüsü, fıtır sadakasında ve zekâtta
aranan zenginlik ölçüsüyle aynıdır.

Bazı fıkıh âlimlerine göre, kurbanla yükümlü sayılmak için akıl ve buluğ şart olmayıp
gerekli mali güce sahip olan küçük çocuklar ve akıl hastaları adına kanuni temsil cileri tara-
fından kurban kesilmesi gerekir. Hanefi fakihlerinden İmam Muhammed’e ve Şâfiîler’e göre
kurban mü kellefiyeti için akıl ve buluğ şarttır.

Yolcu hükmünde olan kimse (seferî), Hanefi Mezhebi’ne göre kurban kesmekle yüküm-
lü değildir. Diğer mezheplere göre kurban mükellefiyeti açısından yolcu olanla mukim olan
arasında, kurban kesmenin onlara göre sünnet olması sebebiyle, zaten bir farklılık yoktur.

Kurbanın sıhhat şartları:
Kurban kesmekle mükellef olan
kimsenin bu ibadeti geçerli ola-
rak yerine getirmiş sayılabilmesi
için gerek kurbanlık hayvanla ge-
rekse bu hayvanın kesimiyle ilgili
bazı şartlar vardır. Dinen kurban
olarak kesilmesi kabul edilmiş
hayvan türleri şunlardır: Koyun,
keçi, sığır, manda ve deve. Koyun
ve keçi sadece bir kişi için; deve,
sığır ve manda ise yedi kişiyi aş-
mamak üzere ortaklaşa kurban Kurban Allah’a yaklaşmak maksadıyla ve yalnız O’nun
olarak kesilebilir. rızasını kazanmak için kesilir.

Kurbanın rüknü, kurban olması caiz olan hayvanın kesilmesidir. Sığır, manda, koyun ve
keçi cinsinden hayvanlar boğazlanmak suretiyle (zebh), deve ise göğsünün hemen üzerin-
den (nahr) kesilir. Ke simin vaktinde ve usulüne uygun biçimde kurban niyetiyle yapılması
şarttır. Bedelinin tasadduk edilmesi (sadaka olarak verilmesi) kurban yerine geçmez.

88