Page 17 - Fıkıh 5. Ünite

5. Ünite - Muamelat ve Ukubat

2. 10. Hileli Satışlar

İslam’da haksızlığa yol açıcı bütün yollar mümkün ol-
duğunca engellenmeye çalışılmış ona göre kurallar ko-
nulmuştur. Bu kuralların önemli kısmı alışverişlerde uy-
gulanan bazı yanıltıcı, hileli davranışlara yöneliktir.

Allah Teâlâ hileli satışları yasaklanmıştır. Kur’an-ı
Kerim’de şöyle buyurulur:

َ ُ ْ َ ْ َ َّ َ َ ُ ْ َ َ َّ َ َ ّ َ ْ ُ ٌ ْ َ
َ
ۘ
۝ نوفوتسي ِ سالنا ع اولاتكا اذِا ني۪لا ۝ ۙين۪فِفطملِل ليو ﴿
َ
َ ُ ْ ُ ْ ُ ُ َ َ ْ ْ ُ ُ َ َ َ
﴾ ۜنو ِ سي مهونزو وا مهولك اذِاو
“Ölçü ve tartıda hile yapanların vay hâline! Onlar, insan-
lardan bir şey ölçüp aldıkları zaman ölçüyü tam yaparlar;
kendileri onlara bir şey ölçtüğü veya tarttıkları zaman
eksik yaparlar.” 45

2.11. Karaborsacılık Karaborsacılık yapan Allah
katında sorumludur.
Karaborsacılık, ileride bulunmayacağı veya pahalılaşa-
cağı düşüncesiyle çok mal yığarak piyasada sıkıntıya yol
açma durumudur. Karaborsacılık yapanın temel hedefi
stok ettiği mallardaki fiyat artışından haksız kazanç sağ-
lamaktır.

Karaborsacılık fıkıh ilminde İhtikâr kavramı ile ifade
edilir. İmam Ebû Yusuf’a göre, sadece yiyecekler değil,
bütün ihtiyaç maddeleri bu amaçla saklanırsa karabor-
sacılık hükümleri geçerlidir. Karaborsacılık, tahrîmen
mekruh olup bunu yapan kimse Allah katında sorum-
ludur.

Karaborsacılık, haksız bir kazanç yoludur. Halkın ih-
tiyacı olan malı; az bir müddet bile olsa saklayıp halka
zarar veren kimse günah işlemiş ve ahirette azabı hak
etmiş olur. Karaborsacılık yapan, kendi menfaati için
başkalarını zarara ve sıkıntıya sokan, içinde yaşadığı
topluma zulüm ve haksızlık eden kimsedir. Dürüstlükle
ve ahlaki değerlerle bağdaşmayan, din kardeşliği anla-
yışına ters düşen karaborsacılık ve vurgunculuk, Müslü- Fiyatlarla oynamak haksız kazançtır.
mana asla yakışmayan çirkin bir iş, kötü bir davranıştır.

Peygamberimiz karaborsacılık hususunda şu uyarıyı
yapmıştır: “Mal getirip de bunu piyasaya süren kişi (Allah ta-
rafından) rızıklandırılır. İhtiyaç duyulan malı saklayıp yüksek
fiyat arayan karaborsacı ise Allah’ın lanetine uğramıştır.” 46

45 Mutaffifîn suresi, 1-3. ayetler.
46 İbn Mâce, 2153. hadis; bk. Müslim, Müsâkât, 130.

169