Page 8 - 12. Sınıf Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi 1. Ünite

İSLAM VE BİLİM 1. Ünite

kısmı Allah'a dua ediyor ve O'ndan bir şey istiyor. BİLGİ KUTUSU
Allah onlara ister verir, isterse vermez. Diğerleri
ise dini anlamaya ve ilim öğrenmeye çalışıyor ve Kur’an’ın akla yüklediği önemli bir ta-
bilmeyene öğretiyor. Bunlar daha üstündür.” Daha kım işlevsel görevlerden bazıları:
sonra, “Şüphe yok ki, ben de bir öğretmen olarak
gönderildim.” diyerek ilim öğrenenlerin yanlarına 1. İbret almak (itibâr) (Nur Suresi, 44.ayet)
oturmuş ve tercihini ilim peşinde olanlardan 2. Akıl yürütmek (nazar) (Nahl Suresi, 66.
15
yana kullanmıştır. ayet)
Vahiy Allah'tan (c.c.) bir bilgi iletim tarzı 3. Derinliğine düşünmek (tedebbür, te-
olmasına karşılık, akıl kulun kendi kendine bir fekkür) (Mü’minun Suresi, 68. ayet)
bilgi edinim tarzıdır. Vahye ve taşıdığı bilgilerin
doğruluğuna iman etmenin ve aklı kullanmanın 4. İnce bir kavrayışa sahip olmak (tefak-
farz olduğu göz önünde tutulduğu takdirde vahiy- kuh) (Âl-i İmran Suresi,191. ayet)
akıl ilişkisi daha net anlaşılacaktır. 16 5. Düşünüp anlamak (tezekkür) (Bakara

Suresi, 269. ayet)

2. İSLAM MEDENİYETİNDE BİLİM VE DÜŞÜNCENİN GELİŞİMİ

Bir medeniyeti oluşturan unsurlar nelerdir?

Medeniyet, en genel anlamda, insanların bir nesilden diğerine aktardıkları siyasal, sosyal,
ekonomik faaliyetler, kurumlar, değerler ve kavramların hepsidir. İslam medeniyetinin teme-
17
linde bilgi (ilim) kavramının olduğu görülür. Bilimsel bir sürecin sonucunda oluştuğu için İslam
medeniyetini “bilimsel medeniyet” olarak nitelendirebiliriz.
18
610 yılında Hz. Muhammed’e (s.a.v.) inen ilk
vahiyle birlikte başlayan İslam dininin yayılma sü-
reci hızlı bir şekilde gerçekleşmiştir. Daha Hz. Pey-
gamber hayatta iken İslam dini bütün Arabistan
yarımadasında kabul edilmiş ve Müslümanlar dö-
nemin güçlü imparatorluklarıyla rekabet edecek
duruma gelmiştir. Daha sonra gelen Hulefa-i Raşi-
din (Dört Halife) Dönemi’nde ise İslam, Orta Asya
ve Anadolu topraklarına kadar ulaşmıştır. Avrupa
için karanlık bir dönem olan Orta Çağ'da Müslü-
manlar ilmî çalışmaları ile bilime yön vermişlerdir.
Hatta Osmanlı İmparatorluğu ile dünyanın en bü-
yük ve en güçlü medeniyetlerinden birini kurmuş-
lardır.

İslam medeniyetinde bilimsel süreci başlatan 12.1.5. el-Cezeri'nin icat ettiği iki şaman-
ilmî çalışmalar öncelikle vahiyle oluşmaya başla- dıralı fıskiye

15 Dârimî, Mukaddime, 32.
16 A. Yüksel Özemre, Din, İlim ve Medeniyet (Düşünceler), s. 9.
17 İbrahim Sarıçam-Seyfettin Erşahin, İslam Medeniyeti Tarihi, s. 1.
18 Alparslan Açıkgenç, İslam Medeniyetinde Bilgi ve Bilim, s. 33.
17