Page 3 - İslam Kültür ve Medeniyeti 2. Ünite

II. ÜNİTE
İSLAM KÜLTÜR VE MEDENİYETİNİN ESASLARI

• Ezanın yeryüzünde tevhidin sembolü olarak yankılanması
• Mimari eserlerde kubbenin merkezde bulunması ve ihtişamın Allah’ın (c.c.) tekliğini hatırlatacak
şekilde dinî mimariye ait eserlerde gösterilmesi

• Sanat eserlerinin Allah’ın (c.c.) birliğine aykırı unsurlar içermemesi

BİLGİ NOTU

Sözlükte “tevhid”; birleme, bir şeyin bir olduğuna karar verme, tek kılma anlamlarına gelir. Terim
olarak ise “Allah’tan başka ilah yoktur, Muhammed onun resulüdür.” anlamına gelen “La ilahe illallah,
Muhammedün resulullah” cümlesine kalp ile inanıp cümleyi dil ile söylemek demektir.

Komisyon, Dinî Terimler Sözlüğü (DTS), s. 365-366.
Tevhid; Allah’ın (c.c.) zâtında, sıfatlarında, mâbud oluşunda bir ve tek olduğunu zihin ve kalp yo-
luyla kabul etme anlamında olan bir terimdir. Tevhid’in karşıtı şirktir.
Mevlüt Özler, "Tevhid," DİA, C 41, s. 18-20.

Tevhid İslam toplumlarının yönlendirici gücüdür. Peygamberler tevhid mücadelesinin ön-
cüsüdür. Hak olanı yüceltme, batıl olanı ortadan kaldırma amacıyla yapılan her türlü gayret,
tevhid mücadelesini ifade eder. İslam Kültür ve Medeniyeti, tevhidi esas alan yeni bir toplum
inşa etme sürecinde ortaya çıkmıştır. “De ki: “Hak geldi, batıl yok oldu. Şüphesiz batıl, yok olmaya
1
mahkumdur.” 2

1.2. Hürriyet
Hürriyet insanın doğuştan sahip olduğu temel haklardandır. Kişinin irade gücünü kullana-
bilmesidir. İslam, hürriyeti dinî, ahlaki, hukuki ve toplumsal yönleriyle bir bütün olarak ele alır.
İnsanın özgürlüğü, iyi insan olması amacına yöneliktir. Özgürlüğün gerçekleşmesi, insanın yara-
tıcısına ve diğer varlıklara karşı sorumluluklarını yerine getirmesi şartına bağlıdır.

Hürriyet, insanın yalnızca Allah’a (c.c.) kulluk ederek bütün dünyevi otoritelerden kurtul-
masıdır. İslam Kültür ve Medeniyeti, insanı kula kul olmaktan kurtararak özgürleştirir. Yalnız
Allah (c.c.) karşısında eğilerek O’na itaat etmek kişiyi kendi nefsi dahil köleleştiren her türlü
gücün baskısı ve boyunduruğu altına girmekten korur.

Allah (c.c.) insana, dünya hayatında yapacağı
işlerin sonuçlarını bildirir. Hak-batıl, doğru-yanlış,
sevap-günah ve dünya-ahiret tercihlerinde; “Ar-
tık dileyen inansın, dileyen inkâr etsin…” ayetiyle
3
onu özgür bırakır. İslam insanın özgür olduğunu
vurgularken onun ahlaki ilkelerden sorumlu oldu-
ğunu bildirir; amaçsız, değerlerden yoksun, başı-
boş bir özgürlüğün olamayacağını öğretir.
İslam, hürriyeti tüm varlıklar için gerekli görür.
1 İsmail Lütfi Çakan, N. Mehmed Solmaz, Kur’an-ı Kerim’e Göre Peygamberler ve Tevhid Mücadelesi, s. 2.
2 İsra suresi, 81. ayet.
3 Kehf suresi, 29. ayet.

26