Page 25 - Tefsir 2. Ünite

2. ÜNİTE TEFSİR İLMİ VE KAVRAMLARI

yapılsın, ister kötü niyetle birine zarar vermek için yapılsın veya sadece kendi me-
rakını gidermek için yapılsın, her durumda da dinin yasakladığı tecessüstür. İki kişi-
nin konuşmasına kulak kabartmak, komşuların evlerinin içini merak etmek, çeşitli
yollarla başkalarının aile hayatını veya onların şahsi sır ve davranışlarını bir gerek
olmadan araştırmak dinen yasaktır ve bu birçok kötülüğe kaynaklık eder. Müslim,
Ebu Davud, Tirmizi, Nesâî ve diğer muhaddislerin naklettiği, Hz. Ebu Hureyre’nin
(r.a.) rivayet ettiği hadisi şerifte Peygamberimiz gıybeti şöyle tarif etmiştir: "Birinin,
herhangi bir kimsenin arkasından, duyduğu zaman hoşuna gitmeyeceği sözler söy-
lemesidir." Bu tarif bizzat Peygamberimiz tarafından yapılmıştır. "Adamın biri Hz.
Peygamber'e 'Gıybet nedir?' diye sordu. O da 'İşittiğin zaman hoşuna gitmeyecek
şekilde kişi hakkında konuşmandır.' buyurdu. Adam 'Ya sözüm doğru ise!' deyince
Peygamberimiz, 'Eğer sözün yanlışsa, o zaten iftiradır.' buyurdu."
47

Tefsir Usûlü ile İlgili Bazı Örnek Çalışmalar:

İsmail Cerrahoğlu: Tefsir Usûlü

1932 yılında doğan İsmail Cerrahoğlu, Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk
tefsir profesörüdür. Tefsir ilmi ile ilgili birçok kitap yazmıştır. Bunlardan
birisi de Tefsir Usulü’dür ve alanında yazılan ilk eserdir.

Tefsir Usûlü, Kur’an-ı Kerim’deki ayetlerin nasıl anlaşılması gerektiği-
ni anlatır ve tefsir ilmine yardımcı olacak önemli noktaları inceler. Kitap
şu üç bölümden oluşur: Kur’an tarihi, Kur’ani ilimler ve Tefsir Tarihi.

Kur’an-ı Kerim’deki ayetlerin hepsi aynı açıklıkta olmadığı için onda
mevcut olan sanatların ve sırların çözülmesi gerekir. Bu işi de halletmeyi
Tefsir Usûlü ilmi üzerine almıştır. Kur’an tarihi, Kur’ani ilimler ve Tefsir
Tarihi olmak üzere üç bölümde takdim edilen bu eser, tefsir ilmine
yardımcı olacak en mühim hususları ele alması bakımından önem
taşımaktadır.

Muhsin Demirci: Tefsir Usûlü

Kitap dört ana bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde tefsir usulü
kaynakları tanıtılmaktadır. İkinci bölümde, Kur’an’ın tarihi incelenmek-
tedir. Üçüncü bölümde, Kur’an ilimlerinden bahsedilmektedir. Dördün-
cü bölüm ise tefsir tarihinden bahseder. Bilindiği gibi Kur’an İslam’ın
inanç, ibadet ve ahlak esaslarının yan sıra, dünya ve ahiretle ilgili diğer
konularda da aşkın ilkeler koyan yüce bir kitaptır. Bu yüzdendir ki, Müs-
lümanlar onun telkin ettiği yüksek idealleri kendilerine rehber edinmişler
ve hikmet dolu ifadelerini inceleme konusunda olağanüstü bir gayret ve
titizlik göstermişlerdir. Hz. Peygamber ile başlayan bu gayretler, sahabe-
den tâbiîne ve onlardan da daha sonraki nesillere intikal ederek zamanı-
mıza kadar gelmiştir.

47 Müslim, Birr, 70; Tirmizî, Birr, 23.

55