Page 4 - Siyer 2. Ünite

SIYER

Peygamberimizin Ataları

Hz. Peygamber’in “Muhammed b. Abdullah b. Abdülmuttalib b. Hâşim b. Abdumenâf b. Kusay
b. Kilâb b. Mürre b. Ka’b b. Luey b. Gâlib b. Fihr b. Mâlik b. Nadr b. Kinâne b. Huzeyme b. Müd-
rike b. İlyâs b. Mudâr b. Nizâr b. Maâd b. Adnân.” şeklinde saydığı ataları yaşadığı dönemin
3
önde gelen saygın kişileriydi. Bu isimlerin ortak özelliği, halka hizmet edip insanları iyiliğe teşvik
etmeleridir. Hz. Peygamber’in dedelerinden Fihr b. Mâlik, Kâbe’yi yıkmak için gelen Yemen
Kralı Hassân b. Abdulkülâl’in ordusunu bozguna uğratarak Kâbe’yi korumuştu. 4
Mekke halkına en büyük hizmeti Peygamberimizin (s.a.v.) dördüncü dedesi Kusay b. Kilâb, dağınık
hâlde yaşayan Kureyşlileri birleştirip Mekke şehir devletini kurarak yapmıştır. O, aynı zamanda
Kâbe hizmetlerini düzene koyup hac ibadetini organize ederek Mekke halkını hacılara yardım
hususunda teşvik etmiştir. Hz. Peygamber’in dedelerinden Hâşim zamanında Mekke’de büyük
bir kıtlık oldu. Sahip olduğu tüm imkânlarıyla halka yardım eden Hâşim, şehrin ileri gelenlerini
de ihtiyaç sahiplerine destek olmaya çağırdı. Kendisi aynı zamanda komşu ülkelerin krallarıyla
görüşüp ticaret kervanlarının yol emniyetinin sağlanması için çeşitli anlaşmalar yaptı. Hâşim’in
girişimleri sonucunda Mekkeliler güven içinde ticaretlerini sürdürdüler. Kervan sahipleri, ka-
zançlarının bir kısmını fakirlere vererek yaşanan kıtlık problemini de çözdüler. Kureyş suresi
yıllar önce yaşanan bu olaya işaret etmektedir. Mekke halkı için önemli işler gerçekleştiren
Hâşim, kuzeye doğru gerçekleştirdiği ticaret yolculuklarından birinde Medine’de konakladı. Bir
süre kaldığı şehirde Selmâ bnt. Amr adında bir hanımla evlendi. Bu evlilikten Şeybe adını ver-
diği bir oğlu oldu. Şeybe, sekiz yaşına kadar Medine’de annesinin yanında büyüdü. Hâşim’in
Şam’a yaptığı yolculuklardan birinde Gazze’de vefat etmesi üzerine oğlu Şeybe’yi amcası Mut-
talib, Mekke’ye getirdi. Şehre girişlerinde Şeybe’yi amcasının yanında görenler onu köle zan-
nederek kendisine Abdülmuttalib ismini verdiler. Abdülmuttalib lakabı ile meşhur olan Şeybe,

büyüyünce babası gibi Mekke’nin reisi oldu. Ataları gibi sevilip sayıldı. Onlar gibi bütün hayatını
başta hacılar olmak üzere halka hizmete adadı. Uzun zamandır kaybolan zemzem kuyusunu
oğlu Hâris ile kazıp Rabbinin lütfuyla yeniden faaliyete geçirdi. Bu olay, halkın ona olan sevgi ve
saygısını bir kat daha artırdı. 5
Peygamberimizin Ailesi
Abdülmuttalib zemzem kuyusundaki tasarrufun-
dan dolayı Kureyşlilerin engellemesiyle karşı kar-
şıya kalınca bunu kendisini koruyacak kimsesinin
olmamasına bağladı. Allah’a (c.c.) dua edip şayet on
oğlu olursa onlardan birisini şükür niyetiyle kur-
ban edeceğini adadı. Allah da (c.c.) duasını kabul
ederek ona on oğul, altı kız evlat verdi. Her biri
büluğ çağını geçtiği hâlde Abdülmuttalib verdiği
sözü henüz yerine getirmemişti. Rüyasında ada-
ğını yerine getirmesi hatırlatılınca kurban edece-
ği oğlunu seçmek üzere kura çekti. Kura, on iki
oğlundan onuncusu olan Abdullah’a isabet etti.
Kureyşliler, bir çocuğun kurban edilmesinin top-
lumda kötü bir geleneği başlatacağını söyleyerek
Abdülmuttalib’e karşı çıktılar. Bu itiraz üzerine bir
Görsel 2.1: Zemzem kuyusunun eski hâli kâhinin tavsiyesi ile develerle Abdullah arasında
her seferinde on deve artırılmak suretiyle kura çekilmesine karar verildi. Kura dokuz defa Ab-
dullah’a onuncusunda develere isabet edince Abdullah, yüz deve karşılığında kurban olmaktan
kurtuldu. Abdülmuttalib yüz deve kesip etleri halka dağıttı. 6
3 Buhârî, Menâkıbu’l-ensâr, 28.
4 Taberî, Târîh, s. 298.
5 İbn Hişâm, es-Sîre, C 1, s. 160-162; İbn Sa’d, et-Tabakât, C 1, s. 88.
6 İbn Hişâm, es-Sîre, C 1, s. 163-164; İbn Sa’d, et-Tabakât, C 1, s. 89.

38