Page 18 - Siyer 1. Ünite

SIYER

Yahudiler Yesrib’e gelip yerleştikten sonra Arap kabile geleneğini benimsemiş ve hatta Arap
isimleri almaya başlamışlardır. İlerleyen zamanlarda Yemenli Ezd kabilesinin iki kolu olan Evs
ve Hazrec, Yemen’deki Me’rib Barajı’nın yıkılması üzerine Hicaz bölgesine göç etmiş ve Yes-
rib’e yerleşmişti. Kahtânî Araplarından olan Evs ve Hazrecliler, burada Yahudilerin ekonomik
67
ve siyasal baskısı altında yaşamaya başlamışlardı. Gassânîler ve diğer bazı Arap kabilelerinin
desteğini alan Hazrecliler Yahudilere üstünlük sağlayınca bu iki kabile Yahudilerin baskısından
kurtulmuş oldu. Şehirde hâkimiyeti ele geçiren Evs ve Hazrec kabileleri Yahudilerin kışkırtmala-
rı sonucu bir süre sonra birbirine düşman iki kabile hâline geldi. 68

SÖZ SİZDE

Yahudilerin Evs ve Hazrec kabilelerini birbirine düşman etmeye çalışmasının
sebepleri neler olabilir? Düşüncelerinizi paylaşınız.

İnanç olarak putperestliği benimsemiş olan Evs ve Hazrec kabilelerinin Menât isimli putları
bulunmaktaydı. Onlar Yesrib ile Mekke arasında bulunan Kudeyd’deki tapınağa yerleştirdikleri
bu puta çok fazla değer verir, hac için Kâbe’ye gittiklerinde bile Menât’a gelip tıraş olmadan
haccı tamamlanmış saymazlardı. Çeşitli vesilelerle hediyeler takdim edip kurbanlar sundukları
Menât’a verdikleri değerden dolayı
çocuklarına Abdumenât veya Zey-
dumenât isimlerini verirlerdi. 69
Yesribliler ticaretle uğraşmalarına
rağmen bu konuda Hicaz’ın diğer
şehirleri kadar ileri değillerdi. Halk
daha çok tarım ve hayvancılıkla ge-
çinmekle beraber dokumacılık, de-
mircilik gibi işleri yapanlar da vardı.
Benî Kaynuka kabilesi ise kuyum-
culuk ve silah imalatında adından
söz ettiriyordu. Kendilerine ait bir
çarşıları da bulunan Kaynukalıların
öncülüğünde Yahudiler şehrin eko-
nomisinde söz sahibiydiler.
Merkezî bir yönetim olmadığı için
Yesrib’de her kabile bağımsız bir
şekilde kendi kurallarına göre ya-
Görsel 1.10: Yesrib şehrinin temsilî görüntüsü şıyordu. Bununla birlikte ekonomik
açıdan üstün durumda bulunan Ya-
hudiler zaman zaman bu üstünlüklerini idari konulara da yansıtıyor, Araplar onlara tabi olmak
zorunda kalıyordu. Daha sonra şehrin hâkimiyeti Araplara geçince Yahudiler Evs ve Hazrec’i
birbirine düşürerek onların daha fazla güçlenmelerini engellemişti. Bu süreçte Evsliler, Benî
Kurayza ve Benî Nadir ile; Hazrecliler ise Benî Kaynuka ile ittifak kurmuşlardı. Şehirdeki bu par-
çalanmışlık, Hz. Peygamber’in gelişine kadar uzun bir süre devam etmiştir.
70
67 İbn Hişâm, es-Sîre, C 1, s. 13-14.
68 Yâkut el-Hamevî, Mu’cemu’l-buldân, C 5, s. 82-87; Semhûdî, Vefâü’l-vefâ, C 1, 166-167.
69 İbnü’l-Kelbî, Kitabu’l-asnâm, s. 29-30.
70 Nebi Bozkurt, Mustafa Sabri Küçükaşcı, “Medine”, DİA, C 28, s. 309-311.

3030