Page 3 - Hüsnihat 3. Ünite

3. ÜNİTE

7. Kitabeler: Cami, tekke, mektep, medrese, han, çeşme, hamam, sebil, kütüphane gibi
herhangi bir abidenin ekseriya dış, bazan da iç cephesinde yer alan veya nişan taşı, mezar
taşı gibi bir dikilitaş üzerindeki yazılar hakkında bu tabir kullanılmaktadır.

Bu başlıklardan bazılarını biraz daha detaylı olarak işleyelim.

2. Mushaflar

Sözlükte Mushaf kelimesi “bir araya getirilip bağlanmış yazılı sayfalar” anlamına gelir.
Kur’an-ı Kerim, Peygamber Efendimizden günümüze kadar ciddi bir özenle yazılmış, ez-
berlenmiş, okunmuş ve bu yollarla muhafaza edilmiştir.
Zaman içinde âlimler, Kur’an’ı daha rahat ve doğru okumayı sağlayacak imlâ kuralla-
rını ve güzel yazma kriterlerini geliştirirken hattatlar da Mushaf hatlarının estetik değer

kazanması için sanat güçlerini, maharetlerini sergilemiş, bu arada Müslümanların sanat
zevklerini de tatmin etmeye çalışmıştır.
Resûl-i Ekrem (s.a.v) zamanında kâtipler yazı malzemesi olarak safran ve gül suyu ile bo-
yanmış ve inceltilmiş deri ,tahtadan yapılmış tabletler, develerin kürek kemiklerini, hurma ağa-
cı yapraklarının orta damarını, ince beyaz taş, kırık seramik parçalarını kullanıyorlardı.

Sert malzeme üzerine madenî kalemle oymak suretiyle, diğer malzemeler üzerine de
kamış kalem, hokka içinde siyah veya kahverengi mürekkeple yazıyorlardı. Resûl-i Ekrem
Efendimiz(s.a.v) dayanıklı ve kalıcı olması sebebiyle vahiylerin parşömen üzerine yazılma-
sını istiyordu.

Hz. Ebû Bekir devrinde bir araya getirilen Mushaf ve Hz. Osman’ın hilafetinde Mushaf
derleme heyetince belirlenen imlâ kuralları esas alınarak çoğaltılan Mushaflar, parşömen
üzerine siyah mürekkeple ve Medenî hatla irice yazıldı. Kur’an metninin dışında hiçbir işaret
ilave edilmedi. Özellikle Mushaf yazımı için seçilmiş olan Medenî yazı düzenli, geometrik, ,
yatay ve dikey çizgilerin hâkim olduğu noktasız, harekesiz, sade bir yazı türü idi.

GEZELİM

ÖĞRENELİM
İlk devir kûfî hatla yazı-
lan Kur’an-ı Kerim örnekleri
görmek istiyorsanız işte size
adresler: İstanbul Türk ve
İslam Eserleri Müzesi (Şam
Evrakı, nr. 85, 86, 87, 88,
89) , Topkapı Sarayı Müzesi
(Karatay, I, 1-23), İs-
tanbul Üniversitesi
Altınla bezenmiş eski muhteşem bir Mushaf-ı Şerif. Kütüphanesi.
(Türk İslam Eserleri Müzesi).

48