Page 19 - Hitabet ve Mesleki Uygulama 2. Ünite

DİNÎ HİTABET

Vaiz, konuyu sunarken önemli alıntıların kaynağını PAYLAŞALIM
ifade etmelidir. Okunan ayetlerin bulunduğu sure, ha-
dislerin alındığı kaynak belirtilmelidir. Örneğin; “Yasin Bir din görevlisi ile din hizmetle-
suresinde şöyle buyuruluyor”, “Buhârî ve Müslim hadi- rinde karşılaştıkları zorluklar ve çö-
sidir”, “Tirmizi’nin naklettiğine göre” gibi. Bu durum ce- züm önerileri hakkında konuşunuz.
maatin vaize olan güvenini artırır. Ayrıca hem cemaati Edindiğiniz bilgileri arkadaşlarınızla
paylaşınız.
okumaya yönlendirir hem de onların dinî literatüre aşi-
nalık kazanmasını sağlar.

Hutbeyi Sunarken Dikkat Edilecek Tutum ve Davranışlar:

* Hutbe metni dil bilgisi açısından kontrol edilme-
li, metindeki düşük cümleler ve anlatım bozuklukları NOT EDELİM
giderilmelidir. Hutbede uzun cümlelere ve uzun heceli
kelimelere yer verilmemelidir. Cümle uzunluğu 6-8 keli- Halife Hz. Ebu Bekir’in (r.a.) ilk hut-
meyi geçmemelidir. besi: Hz. Muhammed’in (s.a.v.) vefa-
tının ardından halife seçilen Hz. Ebu
* Hutbe yazılı metinden okuma veya metinsiz konuş-
ma hâlinde iki türlü sunulabilir. İrticalî konuşma en etkili Bekir (r.a.), minbere çıkarak aşağıda-
şekil olsa da, konuşma bütünlüğünü sağlamak için hati- ki hutbeyi okumuştur: “Ey insanlar!
bin elinde kısa bir notun bulunması gerekir. Size halife oldum. Ancak bu sizden
daha hayırlı olduğumu göstermez.
* Hutbe sırasında sesli olarak okunan Arapça dualar Doğruluktan ayrılırsam beni uyarın.
tane tane ve hitabet üslubuyla makamsız olarak sunul- Doğruluk emanet, yalancılık hıyanet-
malıdır. Harfler doğru telaffuz edilmelidir. tir. İçinizde zayıf olan, hakkını alıncaya
kadar benim yanımda kuvvetlidir. İçi-
* Hutbede ses tonu çok iyi ayarlanmalıdır. Hutbeyi
çok yüksek sesle okumak kadar cılız bir sesle okumak nizde kuvvetli olan ise başkası, ondan
da hutbenin kalitesini düşürür. hakkını alıncaya kadar benim yanım-
da zayıftır. Bir millet, Allah yolunda ci-
* Hutbe, tamamen metinden okunmamalı, cümle hattan vazgeçerse Allah’ın gazabına
aralarında, ara hitaplarda cemaatle göz teması kurul- uğrar, perişan olur. Bir millette kötülük
malıdır. yaygın ve revaçta olursa Allah o mil-
* Gerekli durumlarda bazı önemli cümleler tekrar leti belaya düşürür. Allah ve Resulüne
edilebilir. itaat ettiğim sürece bana itaat edin.
* Hutbede verilen mesajlarda müjde ve uyarı denge- İtaatten ayrılırsam artık sizin üzeriniz-
si gözetilmelidir. de itaat görevi kalmaz. Buyurun, na-
maza kalkalım. Allah’ın rahmeti üzeri-
* Hutbelerde detaylı bilgilerden kaçınmalı, halkın an- nize olsun.”
layabileceği şekilde etkili, yönlendirici, eğitici-öğretici (Nejat Muallimoğlu, Bütün Yönleri ile
ve özlü mesajlar verilmelidir. Hitabet, s. 258.)

53