Page 14 - Ebru 3. Ünite

3. ÜNİTE

Lotur: Şekercilerin kullandığı bir boya cinsi.

Kadmiyum kırmızı: Çiçekli ebrularda kullanılmak üzere hazırlanan parlak ve derin bir
kırmızıdır. Bileşeni kadmiyum sülfoselenit´tir.

Kahverengi: Toprak ve kahve tonları, ya güzel renkli toprakların kendinden ya da
demir oksit pigmentlerin değişik şekilde işlenmesiyle elde edilmekte olup tabii renkli ebru
üretiminde çokça tercih edilen boyalardır.
Oksit yeşil: Metal oksit, tabii bir boyadır. Çiçek sapı ve yapraklarının yapımında
kullanılmaktadır.

Mor: Pigmentlerin birleşimiyle elde edilemeyecek bir tonda, çok kuvvetli bir mor olup
sentetik yollardan elde edilmektedir .
1
Hatırımıza gelen ve kaynaklarda geçen bu birkaç rengin dışında batı menşeli, çok
kaliteli pigmentler de bulunmaktadır. Kadim boyaların artık birçoğuna ulaşamıyoruz.
Son devirde boya sanayinin gelişmesiyle eskiden olduğu usullerle elde edilmese de
aynı tonlarda sentetik ve oksit boyalar imal edilmektedir. Biz Türk ebrucularının yapması
gereken klâsik renk zevkimizi teşkil eden bu renkleri günümüz toz pigmentleriyle elde
edecek karışımları yapmaktır. Pigment, resim tekniğinde kullanılan guaş, yağlı boya,
akrilik v.b. bütün boya çeşitlerinin de ana boyar maddesidir. Toz halindeki bu pigmentlerin
ebru sanatında kullanılabilmesi için ezilmesi gerekmektedir.

Toz boyalar ezilmeden kullanıl-
mazlar. Geleneğimizden gelen boya
ezme usulünde Destizeng denilen
bir tür el taşı kullanılır. Bir mermer ta-
bakanın üzerine konan toz pigment
bir spatül yardımıyla su ilave edilerek
çamur kıvamına getirilir. Destizeng
çamur kıvamındaki boyanın üzerin-
de ileri-geri hareket ettirilerek bilek
gücüyle iyice ezilir. Ezilme süresi bi-
lek gücüne, pigmentin kalitesine ve
rengine göre farklılık gösterebilir. Bir
boyanın ezildiğini ve kullanılmaya
hazır hale geldiğini anlamanın yolu
Destiseng (El taşı)
şudur: Ezilmiş az bir boya mermerin
bir köşesinde iyice sulandırılıp boyanın akması sağlanır. Eğer boya akarken yoğurt gibi
pütürler bırakırsa bu, boyanın daha ezilmeye ihtiyacı olduğunu, şayet süt gibi pütür bırak-
madan akarsa bu da boyanın ezilmiş olduğunu gösterir.

1 DERMAN 1977 s. 10-11; DERMAN 1999a, ayrıca SCHIMINCKE boyaları ürün kataloğundan istifade edilmiştir.

54
54