Page 13 - Ebru 3. Ünite

EBRU SANATINDA ÖN HAZIRLIK

Al Bakkam: Kırmızı renkli bu boya, Hindistan’da yetişen bir ağacın (Hoematoxylon
cempechianum) talaşından elde edilmekte, mor renkli olanına da mor bakkam
denilmektedir.
Sülüğen: Kurşun Oksitlerden oluşan turuncu-kırmızı renkli tabii boya.

Göz Taşı: Tabiattaki mavi renkli bakır sülfat taşından elde edilen boya.

Gülbahar: Demir oksitleri ihtiva eden pembemsi pas renkli boyaya verilen isimdir.
Zâc: Zâc-ı Kıbrısî olarak da bilinen tabii bakır sülfat göztaşı.
Çamlıca toprağı: Kadim ustalarımızın ebrularında pek sık gördüğümüz bu tütün
renkli toprak, o devirlerde ismiyle müsemmâ sık çam ağaçlarıyla kaplı, eteklerinden gürül
gürül suların aktığı, oksijeni bol bir mesire yeri olan Çamlıca tepesinin kil oranı düşük
toprağından elde edilirdi. Şimdilerde ise Çamlıca´nın bırakın çam ağaçlarını, kurumaya
yüz tutmuş tomruk, tantâvi gibi su membalarını, artık toprak alacak bir karış yerin dahi
kalmadığı beton yığınına dönüşmesini hüzünle izlemekteyiz.
Kayseri toprağı: Tütün renginde, kristal toprak boya. Suyla karıştıktan kısa süre sonra
kullanıma hazır hale gelmekte, asla solmamakta ve diğer boyalarla karıştırıldığında da
çok iyi netice vermektedir. Ebru öğrenmeye beraber başladığımız, aziz dostum Muammer
Emin Serkan tarafından keşfedilmiştir. Kendisinin verdiği bilgiye göre, memleketi olan
Kayseri, Yahyalı´da “Aladağlar”ın göbeğinde, maden aramak için açılan bir ocağın erişimi
zor bir noktasından çıkarılmaktadır.

Beyaz: Bazik kurşun karbonatın tabiattaki hali olan üstübeç (isfidâç) beyazının yanında
beyaz renk için titan beyazı denilen titan dioksit de kullanılmaktadır.

TOPRAK BOYA

Fakültenin son sınıfında hocamız Hikmet Barutçugil´den ebru öğrenmeye başlamıştık.
Hocamız, bize gördüğümüz güzel renkteki bütün topraklardan boya yapılabileceğini anlat-
mıştı. O yaz memlekete döndüğümde ben de etrafımdaki toprakları incelemeye başladım.
Bir gün evimize bir hanım, elinde kızıl renkli bir toprakla geldi. Kendisine ne işe yaradığı-
nı sorduğumda bana, hamile ve kansızlık çeken hanımların şifa niyetiyle yediğini anlattı.
Rengi çok hoş olan topraktan bir parça aldım; suda eriterek teknemde denediğimde çok iyi
netice verdiğini gördüm.

Sarı: İki cins sarı kullanılmakta olup ilki tabiattan elde edilen oksit sarıdır. Olgun ve
parlak olmayan bu sarı, renk karışımlarında çok iyi netice vermektedir. İkincisi ise sentetik
yollardan elde edilen parlak sarıdır. Özellikle çiçekli ebru yapımında tercih edilmektedir.

Aşı kırmızı: Kadim renklerden bir tanesi olup bir cins oksit boyadır. Tabii güzellikte bir
kırmızı renktir.

Kırmız: Kanatlarından kırmızı renk çıkarılan cochnile böceğinin adı olup bu renge
kırmız böceğine ait manasında Kırmızî, buradan galat olarak da bu çeşit renklerin tümüne
kırmız adı verilmiştir.

53
53