Page 14 - Dinler Tarihi 3. Ünite

DİNLER TARİHİ

Günümüz Yahudi Akımları

Ortodoksluk, Yahudiliği geleneksel şekilde yaşayan bir mezheptir. Ferisiler ve
Rabbanî Yahudilerin günümüzdeki temsilcileridir. Yahudi dinî hükümlerinin
Tevrat’ta yer aldığı ve Talmud’ta yorumlandığı şekliyle harfiyen yerine
getirilmesini isterler. Sinagogda erkek ve kadınlar birbirlerini görmeyecek
şekilde ayrı yerlerde otururlar. Cumartesi yasaklarına ve beslenme kurallarına
özel önem verirler.
Ortodoks
Yahudilik Hasidiler, Ortodoks Yahudilik içinde radikal kanadı temsil eder. Dinî hükümlerin
katı bir şekilde uygulanmasını savunurlar. Dış görünümleriyle kolayca
tanınabilirler. Hasidi erkekler, siyah paltolu, siyah şapkalı, uzun sakallı ve
favorileri üzerinde lüleleri olan kişilerdir. Evli kadınlar, daima başlarını kapatırlar.
Hasidiler, Mesih gelmeden kurulduğu için İsrail Devleti’ni tanımazlar. Bu
yüzden devlete vergi vermeyi ve askere gitmeyi reddederler (Ali Osman Kurt,
Fundamentalist Yahudiler, s. 304-305).

19. yüzyılın başlarında Alman Yahudileri arasında ortaya çıkmış bir harekettir.
Reformistler, Tevrat’ın vahiy mahsulü olduğunu kabul etmezler. Onlara göre
Reformist Tevrat’ın hükümlerinin pek çoğu artık geçerliliğini yitirmiştir. Mesih, kutsal
Yahudilik topraklara dönüş ve mabedin yeniden inşası düşünceleri benimsenmez.
Ritüellerin dilinin İbranice olması zorunlu değildir. Yerel dillerde ayin yapılabilir
ve vaaz edilebilir. Sinagogta kadın erkek karışık yan yana ayine katılabilirler.

Muhafazakâr Reformistlerin Tevrat’ın beşer eliyle yazıldığı iddiasını kabul etmezler. Tevrat’ın
Yahudilik ilahî ilhamla yazdırılmış bir kitap olduğuna inanırlar.

Bu hareket, seçilmişlik düşüncesini, toplumlararası eşitlik ilkesine ve modern
Yeniden insan anlayışına ters düştüğü için reddeder. Yahudiliği bir din olarak değil Yahudi
Yapılanmacı toplumunun oluşturduğu ve sürekli gelişen bir medeniyet olarak tanımlarlar.
Yahudilik Tevrat’ı vahyedilmiş ilahî bir kitap olarak değil, Yahudi medeniyetinin bir parçası
görürler.
Siyonizm, kökleri 19. yüzyıla dayanan, Filistin’de bir Yahudi devleti kurma
amacıyla ortaya çıkan siyasi bir harekettir.
Siyonizm’in birçok çeşidi vardır. Dinî ve politik Siyonizm en çok bilinenleridir.
Dinî Siyonizm: Kurtarıcı Mesih beklentisine dayanır. Mesih geldiğinde
yeryüzünde Tanrı krallığı kurulacak ve bütün insanlık tek bir ırka bağlanacaktır.
Bazı dinî Siyonist gruplar, Mesih önderliğinde kurulmadığı için modern İsrail
Siyonizm devletini tanımazlar.
Politik Siyonizm: Theodor Herzl’in başı çektiği bu hareket seküler karakterlidir
ve dinî hedefleri yoktur. Amaç, günümüz politik milliyetçilik anlayışı
çerçevesinde Yahudi kimliğinin yeniden oluşturmaktır. Politik Siyonistlerin
Filistin’de bir Yahudi devleti kurma çabaları II. Abdülhamit’in karşı koymasıyla
önce başarısız olur. Fakat İngiltere ve Amerika’nın desteğiyle David Ben-Gurion
14 Mayıs 1948’de İsrail Devleti’nin kurulduğunu resmen ilan eder.

60