Page 12 - Dinler Tarihi 3. Ünite

DİNLER TARİHİ

Yahudi inancına göre beklenen kurtarıcı Mesih, Hz. Davut’un soyundan gelecektir. Fakat
onun dünyevî bir kral mı yoksa semavî bir şahsiyet mi olacağı hususunda görüş ayrılığı vardır. 9

Mesih beklentisi Yahudiler baskı altında olduklarında daha fazla artmış ve birçok kişi böy-
le zamanlarda mesihlik iddiasında bulunmuştur. Mesihlik iddiasından bulunanlardan birisi de,
Sabatay Sevi (ö. 1676) isimli bir Osmanlı Yahudisidir. Yahudi tarihinin en etkili mesihçilik hare-
ketini başlatan Sevi, ilk önce Yahudilerin beklediği Mesih’in kendisini olduğunu iddia etmiş,
ardından bu iddiasından vazgeçerek Müslüman olmuştur. Sevi'nin İslam'ı kabulünden sonra
hareket "Sabataycılık" adıyla gizli bir yapılanmaya dönüşmüştür. Bazı müritleri Sevi'nin Müs-
lüman olmasını mesihlik görevinin gerçekleşmesi yolunda bir adım olarak görüp şeklen İslam'ı
kabul etmiş, ancak Yahudi ayinlerini de gizlice sürdürmeye devam etmişlerdir. Bu yüzden Müs-
lüman halk onlara kuşku ile bakmış ve onları "dönmeler" olarak isimlendirmiştir.

Günümüzde mesih beklentisi, Ortodoks Yahudiliğin temel inançlarından biridir. Reformist
Yahudilikte ise mesih öğretisi kabul edilmez. 10

Ahit ve Seçilmişlik
Yahudi inancına göre Tanrı, İsrailoğullarıy-
TARTIŞALIM la bir ahit yapmış ve onları kendisi için özel bir

kavim olarak seçmiştir. Tanah’ta iki farklı ahit-
"Dinsel seçilmişlik" ile "etnik ten bahsedilir. Birincisi, Tanrı’nın Hz. İbrahim,
seçilmişlik" düşüncesi arasında ne fark Hz. İshak ve Hz. Yakub’la yaptığı ahittir. Bu ahit
vardır? Tartışınız. tek taraflıdır. Tanrı, Hz. İbrahim’in soyunu ço-
ğaltacağını ve onları kutsal topraklara mirasçı
yapacağını vadeder. 11

İkincisi, Hz. Musa Dönemi'nde Tanrı ile
tüm İsrail halkı arasında yapılan ahittir. Bu Tanrı, Hz.
ahit, çift taraflıdır. İsrailoğulları, Hz. Mu- İbrahim’den
baba evini
sa’ya Sina Dağı’nda verilen emirlere uyma- bırakıp başka bir
ülkeye gitmesini
ları hâlinde, "kutsal kavim" olarak Tanrı’nın istedi.
özel ilgisini kazanacaklardır. İtaatsizlik hâ-
linde ise kutsal topraklar dâhil Tanrı’nın “Sizi kendi Tanrı, bunu
yardımıyla elde ettikleri her şeylerini kay- halkım yaparsa onu
bedeceklerdir. 12 yapacak ve Hz. İbrahim ve ödüllendireceğine
Ahit
Tanrı’nız
söz verdi. Bu söz
olacağım.” ahit olarak anıldı.
Hz. Musa Dönemi'ndeki "dinsel seçil-
mişlik" (kutsal kavim) anlayışı, İkinci Mabed
Dönemi'nden itibaren yerini "etnik seçilmiş- Bu söze göre, Hz.
İbrahim ve soyu
lik" (üstün ırk) düşüncesine bırakmıştır. Tanrı’ya itaat ettikleri
sürece,Tanrı onun
soyunu koruyacak ve
Modern dönemde bazı Yahudi bilgin- Kenan ülkesini ebediyen
ler seçilmişlik düşüncesini, toplumlar arası onlara verecekti
eşitlik ilkesine aykırı olduğu gerekçesiyle (Kolektif, Dinler Kitabı, s. 170)
reddederler.

9 Kollektif, Dinler Kitabı, s. 178-179.
10 Ömer Faruk Harman, “Yahudilik”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, C 43, s. 206.
11 Tekvin, 17/6-8.
12 Tesniye, 7/12-13; 26/18-19; 28/1-14.

58