Page 13 - 10. Sınıf Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi 4. Ünite

Suizan İslam düşüncesine göre ahlaki bir zayıflıktır. İnsanın kalbinde ortaya çıkan olumsuz
bir duygudur. Bu duygu terbiye edilmediğinde düşünce ve davranışa sirayet eder. Gaz-
zâlî’ye göre suizan kalp ile gıybettir. Dil ile yapılan gıybetten farksızdır. İnsanların iç dün-
yasındaki gizli hallerini Allah’tan (c.c.) başka kimse bilemez. Kötülük kanıtları ortada gö-
rülmedikçe hiç kimse hakkında açıkça bilinen ve görülen gerçeklerin ötesinde kötü kanaat
beslenmemelidir. Suizanın daha olumsuz sonuçlara; kişisel ve toplumsal huzursuzluklara,
52
çekişme ve kavgalara yol açma ihtimali de büyüktür.
Hile: Hile yapmak insanları aldatmak, kandırmak ve karşı tarafı yanıltmaktır. Bu açıdan
doğruluk ve adaletin zıddıdır. Kur’an-ı Kerim’de hile yapıp aldatmak münafıkların özelliği
olarak karşımıza çıkar. Nitekim onlar inanmadıkları halde ‘Biz inandık.’ diyerek Allah’ı
(c.c.) ve inanan kimseleri aldatmaya çalışmışlardır. Yüce Allah inanan kimselere yaptık-
53
ları işlerde doğruluk ve adaletten ayrılmamalarını öğütler. “... Ölçü ve tartıyı adaletli
yapın...” buyurarak ticaret hayatında dürüst olmalarını ister. Bir başka ayette ise satış
54
yaparken insanları aldatanlar kınanarak şöyle denir: “Eksik ölçüp tartanların vay haline!
Onlar, insanlardan ölçerek bir şey aldıklarında tam ölçerler. Kendileri başkalarına ver-
mek için ölçüp tarttıklarında ise haksızlık ederler.”
55

Görsel 4.11 : Hile yapmak başkalarını yanıltıp kandırmaktır.

İnsanları aldatıp kandırmanın altında maddi hırslar, çıkarlar ve bencillik gibi nedenler
yatmaktadır. Hile bir toplumda görülmeye başladığında insanlar arasındaki doğruluk ve
güven ilişkileri zedelenir. Karşılıklı güven olmadan huzurlu bir hayat sürdürülemez. Kişi
her koşulda doğruluk ve adaleti titizlikle korumalıdır. Yaptığı işlerin bir hak ihlali olup
olmadığına, insanlara zarar verip vermediğine dikkat etmelidir.

Yorumlayalım

“Bir gün Allah’ın Resulü pazarda bir buğday sergisine uğramış, elini buğday yığınının
içine daldırınca parmakları ıslanmıştır. Bunun üzerine satıcıya; ‘Bu ıslaklık ne?’
diye sormuş, adam: ‘Ey Allah’ın Resulü! Yağmur ıslattı.’, demiştir. Allah’ın Resulü;
‘İnsanların görüp aldanmaması için o ıslak kısmı ekinin üstüne çıkarsaydın ya!’
karşılığını vermiş, ardından da; ‘Bizi aldatan, bizden değildir.’ demiştir.”
(Müslim, İman, 164.)
“Bizi aldatan, bizden değildir.” hadisinden hareketle yukarıdaki metni
yorumlayınız.

52 Mustafa Çağrıcı, “Zan”, TDV İslam Ansiklopedisi, C 44, s. 122.
53 bk. Bakara suresi, 8-9. ayetler.
54 En’âm suresi, 152. ayet.
55 Mutaffifîn suresi, 1-3. ayetler.
102