Page 15 - Akaid 7. Ünite

7. Ünite KADER VE KAZAYA İMAN

4.2. Rızık

Sözlükte “yiyecek vermek, rızıklandır-
mak” anlamındaki (ق ز ر) kökünden türeyen B BİLGİ KUTUSU
rızk kelimesi “yiyecek, giyecek ve faydala-
nılacak her şey; yağmur; bağış; pay, nasip”
gibi anlamlara gelir. Terim olarak Allah
67
Teala’nın canlılara yeme, içme ve başka hu-
suslarda yararlanmak üzere verdiği her şeyi
ifade eder.
Rızık kavramı Kur’an-ı Kerim’de 123
yerde geçmektedir ve genel olarak Allah’a
(c.c) izâfe edilmektedir. Ancak bazı ayetler-
de rızka aracı olması sebebiyle kullara da
Er- Rezzak, Allah’ın 99 güzel isminden
68
nispet edilmiştir. biri olup, bütün mahlukatın rızıklarını ve-
Kur’an’da yeryüzündeki bütün canlıla- ren ihtiyaçlarını karşılayan dilediğine bol
rın rızkını verenin Allah (c.c) olduğu “Yeryü- rızık veren demektir.
zünde yürüyen her canlının rızkı, yalnızca
Allah’ın üzerinedir…” ve “Nice canlı var ki
69
rızkını (yanında) taşımıyor. Onlara da size de rızık veren Allah’tır. O, her şeyi işitir ve bilir.” vb.
70
ayetlerle vurgulanmış ve dolayısıyla da rızık konusunda endişeye düşülmemesi gerektiği “…Ona
hiçbir şeyi ortak koşmayın, ana-babaya iyilik edin, fakirlik korkusuyla çocuklarınızı öldürmeyin
-sizin de onların da rızkını biz veririz …” ayeti ile bildirilmiştir. Bu, insanın rızık temin etmek an-
71
lamında hiçbir şey yapmaması anlamına gelmemelidir. Tam tersi rızkı verenin Allah (c.c) olduğu
bilinci ile insan, rızkını aramaya devam etmelidir. 72
Ehl-i sünnet âlimleri rızkı “Cenâb-ı Hakk’ın hayatlarını sürdürebilmeleri için canlılara verdiği
her türlü şey” şeklinde tarif etmişlerdir. Onlara göre gayri meşrû yollardan elde edilen imkânlar
(haram) da rızık kavramına dahildir. Aksi takdirde haram yiyen kimselerin Allah’tan (c.c) başkası
tarafından rızıklandırılmış olması gerekir. Bu ise bütün canlıların rızkının Allah (c.c)tarafından veril-
diği şeklindeki ayet ve hadislere aykırı bir durumdur. 73
Allah (c.c), rızkı dilediğine dilediği kadar
verir. Ancak kulların da çalışıp çabalayıp ken-
dilerine takdir edilmiş olan rızkı, helal yoldan
kazanmak için gayret göstermeleri gerekir.
Bu konuda Kur’an-ı Kerim’de “Yeryüzünde
yürüyen her canlının rızkı, yalnızca Allah’ın
üzerinedir. Allah o canlının durduğu yeri ve
sonunda bırakılacağı mekanı bilir. (Bunların)
hepsi açık bir kitapta (levh-i mahfuz’da) dır.”
74
buyrularak bütün canlıların rızkının Allah (c.c)
tarafından verildiği bildirilmiştir.
“Kimse kendi elinin emeğinden daha hayırlı rızık
Kur’an’a göre rızık, yalnızca gıdalardan yememiştir...” (Buhârî, Büyû, 15.)
ibaret değildir. Başta din, hidayet ve nübüvvet
olmak üzere Allah’ın (c.c) manevi lütufları da rızık olarak kabul edilmiştir. 75
67. Lisânü’l-Arab, “r-z-” md.
68. Bakara suresi, 233. ayet; Nisâ suresi, 5. ve 8. ayetler; Kehf suresi, 19. ayet.
69. Hûd suresi, 6. ayet.
70. Ankebut suresi, 60. ayet.
71. En’âm suresi, 151. ayet.
72. Fâtır suresi, 12. ayet; Mülk suresi, 15. ayet.
73. TDV İslam Ansiklopedisi, C 35, s. 73-74.
74. Hûd suresi, 6. ayet.
75. Hûd suresi, 88. ayet.
149