Page 11 - 12. Sınıf Peygamberimizin Hayatı 4. Ünite

100
Kültürümüzde Peygamberimiz

Türk-İslam sanatında Peygamber (s.a.v.) sevgisini ifade eden hilyeler önemli yer tutmuştur.
Örneğin hilyeleri çok sevilen ve tanınan, 16. yüzyıl Türk şairi Hâkânî, Hz. Peygamber’in (s.a.v.) açık
ten rengini şöyle tasvir etmiştir:
“Umman gibi yüreğiyle o benzersiz bir inciydi;
Teninin ak olmasında şaşılacak ne var!”
26
Sade, basit ve edebi bir dille yazılan hilyelerin geliştirilmesiyle Hz. Muhammed’in (s.a.v.) bü-
tün özelliklerini bir araya toplayan hat sanatı daha ileri bir düzeye ulaşmıştır. Hat sanatı İslam
ülkelerinde yazıya dönüşen çizgi yoluyla duygu ve düşüncelerin anlatıldığı bir sanat kolu hâlinde
gelişmiş ve özellikle de Türk-İslam kültürü içinde özgün bir kimlik kazanmıştır. Hz. Muhammed’e
(s.a.v.) duyulan sevgi onunla ilgili her türlü anlatım ve yazımın en güzel şekilde ifade edilmesine
yol açmıştır.

DÜŞÜNELİM-TARTIŞALIM

“Kur’an-ı Kerim Mekke’de nazil oldu, Mısır’da okundu, İstan-
bul’da yazıldı.”

(A. Vahap Yıldız, Osmanlılarda Yazı Çeşitleri, s. 49.)
Bu sözle anlatılmak istenen nedir? Sınıfta arkadaşlarınızla tartışınız.

Süsleme sanatının önemli dallarından olan
tezhip ile hilyeler ve hatlar süslenmiştir. Böylece
bu sanat eserlerine daha canlı bir görünüm ka-
zandırılmıştır.
Edebiyatımızda Peygamber Sevgisi

Hz. Peygamber’e (s.a.v.) duyulan sevgi “Pey-
gamber Sevgisi Edebiyatı” diyebileceğimiz zen-
gin bir edebiyat birikimi ortaya çıkarmıştır. Başta
naat olmak üzere birçok edebi türde onu anlatan Görsel 4.5: Tezhip, İslam sanatları arasında önemli
ve öven eser yazılmıştır. bir yer tutar.

Ahmet Yesevi’nin hikmetlerinde dile gelen Hz. Peygamber (s.a.v.) sevgisi, Yunus Emre’nin
ilahilerinde de Türkçenin en duru üslubuyla yer almıştır:

“Arayı arayı bulsam izini
İzinin tozuna sürsem yüzümü
Hak nasip eylese görsem yüzünü
Ya Muhammed canım arzular seni.” 27

İslam dünyasının önemli şairlerinden Fuzûlî’nin Su Kasidesi'ndeki “su” sesleri Hz. Peygam-
ber’i (s.a.v.) güzel bir şekilde anlatmaktadır:

“Yâ Habîballah yâ Hayre’l-beşer müştakunam
Eyle kim leb-teşneler yanup diler hem-vâre su” 28

(Ey Allah’ın (c.c.) sevgilisi! Ey insanların en hayırlısı! Susuzluktan dudakları çatlamış kişiler
nasıl yanıp daima su isterlerse ben de seni öyle özlüyorum.)

26. Annemarie Schimmel, Hazreti Muhammed, s. 42.
27. Burhan Toprak, Yunus Emre Divanı, s. 135.
28. bk. Hikmet Atik, İslam ve Sanat, Na’tlarda Hz. Peygambere Yapılan Teşbihler: Fuzûlî’nin Su Kasidesi Örneği, s. 261.