Page 4 - İslam Tarihi 4. Ünite

Avrupa üzerine gerçekleşen fetihler durmuş-
ÖSYM Sormuş! tur. Bu savaştan sonra Müslümanlar güçlerini
dışa açılmak için kullanmak yerine kendi arala-
rında baş gösteren iç çekişmelere harcamışlar-
ÖSYM dır. Nitekim kutuplaşmalar sebebiyle toplumda
Arap-Berberî, Beledli (Endülüslü Araplar)-Şam-
lı, Kayslı-Yemenli ekseninde dâhili sorunlar baş
Aşağıdakilerden hangisi döneminde Müslüman- göstermiştir.
lar İspanya üzerinden Avrupa’ya girmişlerdir? Endülüs’teki ilk iç çatışma 741 yılında, Arap
A) Hz. Muhammed idarecilerinin kendilerine gereken değeri verme-
B) Dört Halife diği iddiasında bulunan Berberîlerin isyan etme-
C) Emevîler siyle başladı. Her iki taraftan çok sayıda insanın
D) Abbâsîler ölümüyle sonuçlanan ayaklanma, Suriye’den
E) Fatımîler gelen Emevi askerleri tarafından etkisiz hâle ge-
tirildi. Ancak kısa süre sonra Endülüslü Arapların
(2016-LYS-4) Berberî isyanını bastırmak için Şam’dan gelen
askerlerin kendi topraklarına yerleşmesinden
endişe duyması üzerine bu kez de Araplar ara-
Cevap: C sında bir savaş çıktı. Bu sebeple Halife Hişam b.
Tarık b. Ziyad’ın 711 yılında İber Yarımadası’nı fethet- Abdülmelik, Kayslılarla Yemenlileri karşı karşıya
mesiyle Müslümanlar Emeviler zamanında İspanya
üzerinden Avrupa’ya girmişlerdir. getiren ve bir asabiyet çekişmesine doğru giden
çatışmayı sona erdirmek için merkezden bir vali
gönderdi. Görevlendirilen vali eliyle çekişme
çözüme ulaştırıldı. Ancak tesis edilen sükûnetin
üzerinden çok uzun bir zaman geçmeden yeni
bir anlaşmazlık ortaya çıktı. Bu defa Kayslılar,
Yemenli olan valinin kendi kabilesi lehine kararlar verdiği iddiası ile isyan ettiler. 745 yılında başlayan
Kayslılarla Yemenliler arasındaki kabile mücadelesi aralıklarla on yıl boyunca devam etti. Müslümanların
yaşadıkları iç çekişmeleri fırsat bilen İspanya’nın kuzeyinde sıkışıp kalmış bulunan Hıristiyanlar da böylece
Endülüs topraklarına saldırı düzenleme imkânı elde ettiler.
2
2. Endülüs Emevi Devleti
Müslümanlar fethettikleri Endülüs topraklarında kalıcı olma mücadelesi verirken bağlı bulundukları
Emevi Devleti, Abbasilerin yürüttüğü ayaklanma ile başa çıkamayarak tarihten silindi. Bununla birlik-
te Abbasilerin Emevilere uyguladığı kıyımdan kurtulan I. Abdurrahman sığındığı Endülüs’te yeni bir
devletin temellerini atmayı başarmıştır. Pek çok farklı grubun isyanlarıyla mücadele ettiği hâlde mahir
yöneticileri sayesinde çok parlak dönemler ge-
çiren devlet, emîrlik ve halifelik olmak üzere iki
dönemde ele alınmaktadır.
2.1. Emîrlik Dönemi
Emîrliğini ilan ederek Endülüs Emevi Devle-
ti’nin kuran I. Abdurrahman yetenekli ve başarılı
bir yöneticiydi. Bağımsızlık mücadelesinde ken-
disine destek olan Berberîler ve Yemenliler baş-
ta olmak üzere hiçbir grubun devlet yönetimine
müdahil olmasına izin vermemiştir. Dengeli ve
dikkatli siyaseti sayesinde aleyhine gelişen te-
şebbüslere zamanında müdahale ederek kur-
duğu sistemin gelişmesini sağlamıştır. Devletin
kurumsallaşmasını da ihmal etmeyen I. Abdur-
Görsel 4.2 rahman vezirlik ve haciplik (başvezirlik) makam-
Kurtuba Ulucamii larını ihdas etmiş, adli işleri yönetmek üzere de
bir başkadı tayin etmiştir. Savaş esirlerinin yanı
2 Mehmet Özdemir, “Endülüs”, DİA, C 11, s. 212.

72