Page 3 - İslam Ahlâkı 1. Ünite

İSLAM AHLAKI 1. ÜNİTE

İslam ahlakı, Kur’an ve sünnetin ortaya koyduğu hayat tarzıdır. İslam ahlakı, Allah (c.c.)
ile insan arasındaki ilişkiden doğar. Böylece Allah (c.c.) ile insan, insan ile insan(lar) ve insan
ile kâinat arasındaki tutum ve davranışlarını düzenler. İslam ahlakı, insanın inanç ve ibadet
yoluyla, Allah (c.c.) ile kurduğu ilişkinin her türlü tutum ve davranışına yansımasıdır.

İslam ahlakı, insanın Kur’an-ı Kerim’i ve Kur’an’ın en kamil uygulayıcısı Hz. Peygamber ’in
(s.a.v) sünnetini kendi düşünce ve davranışlarının merkezine almasıdır. “Sen elbette yüce
5
bir ahlâk üzeresin.” ayeti Hz. Peygamber’in (s.a.v) ahlakının en üstün ahlak olduğunu ve
bu ahlakın müminler tarafından ulaşılması gereken bir hedef olduğunu belirtmektedir. Ni-
tekim Kur’an-ı Kerim’de Peygamberimiz’in (s.a.v) hayatının müminler için bir üsve-i hasene
olduğu şöyle ifade edilmektedir.

“Andolsun, Allah’ın Resulünde sizin için; Allah’a ve ahiret gününe kavuşmayı
uman, Allah’ı çok zikreden kimseler için güzel bir örnek vardır.”
6

DÜŞÜNELİM Kur’an’ın tüm mesajlarının yaşama ge-
çirilmiş hâli Hz. Peygamber ’in (s.a.v) sözleri
“Biz ona iki göz, bir dil, iki dudak ve uygulamalarıdır. Hz. Aişe’ye (r.a.) sorulan
vermedik mi; iki apaçık yolu (hayır Peygamberimiz’in (s.a.v) ahlakı nasıldı? soru-
ve şer yollarını) göstermedik mi?” suna “Siz hiç Kur’an okumuyor musunuz? İşte
(Beled suresi, 8-10. ayetler) onun ahlakı Kur’an’dı” diyerek cevap vermesi
7
Kur’an’ın önerdiği ahlakın Peygamber Efen-
dimiz’in (s.a.v) söz ve davranışlarıyla hayata
geçirildiğini göstermektedir. Buna göre İslam
ahlakı, Kur’an’ın hayata dair temel prensipleri
olup müşahhas hâli Sevgili Peygamberimiz’dir
(s.a.v).

Ahlak, ancak Allah’ın (c.c.) emirleri doğ-
rultusunda yönlendirildiği takdirde güzel ah-
lak olur. Ahlakın kaynağı dindir. Ahlaki olarak
.
iyi olan şeyler Allah’ın (c.c.) emrettikleri, kötü
olan şeyler ise Allah’ın (c.c.) yasakladıklarıdır.

İslam ahlakının temeli Kur’an-ı Kerim ve onun ışığında sünnettir. İslam ahlakının konusu,
insanın düşünce, davranış ve sözleri ya kaynağından ya da sonucundan dolayı “iyi” veya “kötü”
olarak bir değer ifade eder. Varlıklar içerisinde düşünce ve davranışları bu şekilde değer ifade
eden tek varlık insandır. İnsanı diğer varlıklardan ayıran en önemli özelliği akıl ve irade sahibi
8
olmasıdır. Diğer varlıkların akıl ve iradesi olmadığı için ahlakları da yoktur.

Ahlakın tanımında yer alan “yaratılış, fıtrat, huy, meleke, karakter” gibi kavramlar ahlakın
ferdi boyutuna ilişkin yönlerini, insanın beşerî ilişkilerini düzenleyen temel ilke ve kurallar da
ahlakın sosyal boyutunu ifade etmektedir. İslam ahlakı, insanın ferdî ve sosyal yönlerini düzen-
leyen ve yol gösteren ilkeler ortaya koymaktadır.

5 Kalem suresi, 4. ayet
6 Ahzab suresi, 21. ayet
7 Müslim, Salatü’l-müsafirin, 139.
8 Mustafa Çağrıcı, s. 22. 11