Page 3 - Fıkıh 2. Ünite

2. Ünite - Fıkıh İlminin Doğuşu, Gelişmesi ve İçtihat

“Onlar, yanlarındaki Tevrat'ta ve İncil'de yazılı buldukları
Resule, o ümmî peygambere uyan kimselerdir. O Resul, onlara
iyiliği emreder ve onları kötülükten alıkoyar. Onlara iyi ve temiz
şeyleri helal, kötü ve pis şeyleri haram kılar. Üzerlerindeki ağır
yükleri ve zincirleri kaldırır...”
2
İslam dininde kolaylık esastır ve insanın gücünü aşan bir şey
emredilmemiştir. Peygamberimiz her şeyin en hayırlısının orta
yol ve denge hâli olduğunu bizlere bildirmiş ve aşırılıklardan ka-
çınmamızı öğütlemiştir:
ِ
ِ
ِ
ِ
}... اورّفـنت َ لو اورشـبو اورسعـت َ لو اورسـی { Hasta olan kişi ayakta
ّ
ُ
َ ُ
ُ َ ُ َ َ ُ ّ َ َ ُ ّ َ duramıyorsa kolaylık hükmü
“Kolaylaştırınız zorlaştırmayınız, sevdiriniz nefret ettirmeyiniz…” ile namazını kılabilir.
3
İslam, insanı sorumlu tuttuğu emirlerin yerine getirilmesinde
birçok kolaylaştırıcı hüküm koymuştur. Abdest için su bulama-
yan kişiye teyemmüm, ayakta namaz kılamayan kişiye oturarak
namaz kılma, yolculukta Ramazan orucunu tutmama ruhsatı, bu
kolaylaştırıcı hükümlerden bazılarıdır.
İslami hükümler, herkes tarafından kolaylıkla uygulanabilecek
özelliktedir. Mesela yılda bir ay oruç tutmak, herkesin kolaylıkla
yapabileceği bir emirdir. Ancak bütün bir yıl oruç tutmak ise her-
kese zor geleceği için emredilmemiştir.
Son hükme varmak için aşama aşama, ara hükümler koyarak
sonunda esas hükmü ortaya koymaya tedric denir. Mesela içki
yasaklanırken önce içkinin zararlarının çok olduğu bildirilmiş,
sonra sarhoş iken namaz kılmak yasaklanmıştır. Böylece insan-
ları içkiden uzaklaştırıcı ara hükümler konmuş, en sonunda ta-
mamen yasaklanarak kesin hüküm beyan edilmiştir.
Peygamberimiz Müslümanların
Nesih, daha önce konmuş bir hükmün yeni bir hükümle yü- kabir ziyaretine müsaade
rürlükten kaldırılmasıdır. Mesela Peygamberimiz ilk zamanlarda etmiştir.
kabir ziyaretini yasaklamıştı. Sonra ziyarete müsaade etmiş ve
önceki hükmünü kaldırmıştır. Peygamber Efendimizin vefatı ile
vahiy sona ermiş ve nesih olayı son bulmuştur.

BULALIM
Kur'an-ı Kerim'deki içkinin yasaklanması ile ilgili tedric hüküm ayetlerini bularak
aşağıya yazınız.
• ....................................................................................................................................................................................
• ....................................................................................................................................................................................

• ....................................................................................................................................................................................

2 A'raf suresi, 157.ayet.
3 Buhârî, İman, 12.

23