Page 7 - Fıkıh 1. Ünite

1. Ünite - Fıkıh İlmi

5. Fıkıh İlminin Temel İlkeleri

Hukuk sistemlerine hâkim olan temel ilkeler vardır. Fıkhın
da kendisine has temel ilkeleri bulunmaktadır. Kolaylık, he-
lallerde genişlik, kamu yararının ve adaletin gözetilmesi bu
ilkelerden bazılarıdır.
5.1. Tekliflerde Kolaylık
Teklif kelimesi sözlükte 'bir kimseye külfetli, meşakkatli bir
işi yüklemek' anlamına gelmektedir. Fıkhi bir terim olarak
teklif 'Allah’ın bir işi yapma veya yapmama hususunda insanı yü-
kümlü tutması' anlamına gelmektedir. Allah insana taşıyamayacağı
İslam hukukunda mükellefin yükümlü tutulabilmesinin te- yükü yüklemez.
mel şartlarından biri, kişinin teklif edilen işi yapabilecek imkân
ve kudrete sahip olmasıdır. Allah Teâlâ, Hac suresi 78. ayetinde
"...O sizi seçti ve dinde üzerinize hiçbir güçlük yüklemedi.."
buyurmuştur. Ayrıca bu konuda Bakara suresi, 286. ayetinde
şöyle buyurmaktadır:
َّ ّ َ
َ َ ْ ُ ً ْ َ ُ ّٰ ُ َ ُ
﴾... ۜاهعسو لِا اسفن للا فِلكيل ﴿
“Allah bir kimseyi ancak gücünün yettiği şeyle yükümlü
kılar..."
Peygamberimiz de kolaylaştırmanın önemi hakkında
şöyle buyurmaktadır: “Kolaylaştırınız zorlaştırmayınız,
“Din kolaylıktır. Dini aşmak isteyen kimse, ona yenik düşer. sevdiriniz nefret ettirmeyiniz.”
O hâlde orta yolu tutunuz. En uygununu yapmaya çalışınız…” 9 (Buhârî, İlim, 12; Edeb, 80)

“Ümmetimin hata, unutma ve zorluk karşısında yaptıkları
affedilmiştir.”
10
Her Müslümanın yapmakla yükümlü olduğu ibadetler,
İslam’da kolaylık ilkesinin en çok uygulandığı alanlardır.

Dinde kolaylık konusunda, aşağıda boş bırakılan yerlere farklı örnekler yazınız.

Teyemmüm, ....................................................................................................................
Abdestte
....................................................................................................................

Hastaların oturarak namaz kılması, ............................................................................
Namazda .......................................................................................................................

Hastalık ve yolculuktan dolayı Ramazan orucunun kazaya bırakılması, .................
Oruçta
............................................................................................................................

9 Buhârî, İman, 29; Nesâî, İman, 28.
10 İbn Mâce, Talâk, 16.

17