Page 3 - Fıkıh 1. Ünite

1. Ünite - Fıkıh İlmi

Mecelle, İmam Şâfiî'nin bu tanımını esas alarak ilk madde-
sinde fıkhı şöyle tanımlamıştır: “İlmi fıkıh, mesâil-i şer’iyyeyi
ameliyyeyi bilmektir.” Yani, Fıkıh ilmi, dinin uygulamayla ilgili
6
meselelerini bilmektir.
Fıkıh ilmi ile uğraşan âlimlere, fakih veya müçtehit denir.
Günümüzde özellikle akademik çevrelerde fıkıh yerine İslam
hukuku tabiri kullanılmaktadır. Fıkıh, hukukun bütün konularını
ele almaktadır. Fıkhın ibadetler bölümü, ilmihâl denilen müsta-
kil kitaplarda incelenmiştir.
Fıkıh İlminin Amacı ve Önemi

Yüce Allah, insanların bir arada barış, huzur ve güven içeri-
sinde istikrarlı bir şekilde yaşamaları için ilahî kitaplar gönder-
miştir.
Mecelle, Osmanlı Devleti
İlahî kitapların, insanın Allah ile olan ilişkisini düzenlemek, zamanında Ahmed Cevdet Paşa
insanlar arasında hak ve adaleti tesis etmek gibi amaçları başkanlığında hazırlanmıştır.
vardır.
Fakihler, İslam dininin temel amaçlarını “mekâsidü’ş-
şerîa” (Şeriatın gayeleri) olarak ifade ederler. Mekâsidü’ş-
7
şerîa; Allah ile insan, insan ile insan, insan ile devlet, devlet ile
devletler arasındaki ilişkileri düzenleyerek insanların maddi
ve manevi ihtiyaçlarını karşılamak, haksızlıkları engellemek,
adaleti, huzuru ve güveni tesis ederek istikrarlı bir toplum
düzeni inşa etmektir.
8
Fıkıh ilmi, hayatın akışı içerisinde vahiy ile insan davranışla-
rını buluşturmaktadır. Kur’an ve sünnette yer alan şer’î hüküm-
lerin uygulanmasına ve yaşanmasına köprü olmaktadır.
Her Müslümanın kendisine gerekli olan ibadet ve toplumsal
hayatla ilgili fıkıh bilgisini öğrenmesi farzdır. Kadın ve erkek her Müslümanın

bilmesi gereken fıkıh bilgilerini
Fıkıh İlminin Genel Amacı: içeren kitaplara ilmihâl adı verilir.
• Varoluş gayemizin Yüce Allah'a kulluk olduğu bilincini
kazandırmak,
• Allah’ın (c.c.) rızasına uygun bir hayat yaşamamıza katkı
sağlamak,
• Kur’an ve sünnette yer alan hükümleri, yaşam tarzına "İnsanların neden toplum-
dönüştürmek, sal bir düzene ihtiyacı vardır?"
• Kişilerin hak ve sorumluluklarını belirlemek, Bu soru çerçevesinde fıkhın
• Hakların ihlalini ve vazifelerin ihmalini önlemek, amacıyla ilgili düşüncelerinizi
• Toplumda adalet, barış, huzur ve güveni tesis etmek, arkadaşlarınızla tartışınız.
• Hukuk ile ahlak bütünlüğünü sağlamak ve hukuka
saygılı bireyler yetiştirmek,
• Güven ve huzur içinde istikrarlı bir toplum
oluşturmaktır.

6 Mecelle, md. 1.
7 Şâtıbî, el-Muvâfakât, C 2, s.6.
8 Fahrettin Atar, Fıkıh Usulü, s. 343.

13