Page 3 - AİHL Temel Dini Bigiler 3. Ünite

ANA HATLARIYLA İSLAM AHLAKI

İslam ahlakının konusu insanın duygu, düşünce
ve davranışlarını kapsar. Bu nedenle İslam ahlakı Peygamber Efendimiz
bireyin davranışlarını, duygularını ele alarak, değer- buyuruyor ki:
lendirmeye tabi tutar. Bu değerlendirme sonucunda
duygu ve düşünceleri, sebebine veya sonucuna göre “Bir mü’min, güzel ahlakı saye-
“iyi” ve “kötü” olarak nitelendirir. Ancak İslam ahlakı sinde, gündüz oruç tutup gece
sadece “olumlu” ve “olumsuz” değerlendirmede bu- namaz kılan kimselerin derece-
lunmayarak insanın yaratılıştan gelen iyi huylarını
olgunlaştırma, kötü huylarını ise terbiye etme yol- sine ulaşır.”
larını gösterir.
Ebû Dâvûd, Edeb, 7.
Allah (c.c.), insanın fıtratına iyi ve kötü huyları
yerleştirmiştir. Ona neyin iyi, neyin de kötü olduğunu
vahiyle bildirmiştir. Bildirdiği esasların hayata nasıl
yansıtılacağını göstermek için peygamberler gön-
dermiştir. Ancak Allah (c.c.) insanı yapacağı tercih-
lerde serbest bırakmıştır.Yaptıklarından da sorumlu
tutmuştur. Bu hussuta şöyle buyrulur: “Nefse ve
onu düzgün bir biçimde yaratıp düzenleyene, ona
kötü ve iyi olma kabiliyetini ilham edene yemin ol-
sun ki, nefsini maddi ve manevi kirlerden temizle-
yen kesinlikle kurtuluşa erecektir. Onu günahlara
gömen de elbette ziyana uğrayacaktır.” 4

2. İSLAM AHLAKININ KAYNAKLARI

İslam ahlakının kaynağı Kur’an ve Sünnet’tir.
Kişi aklî melekeleri yardımıyla davranışlarından
bazılarının iyi veya kötü olduğuna karar verse de, tüm
davranışlar için aynı sonuca ulaşamaz. Bu nedenle
Allah (c.c.) diğer konularda olduğu gibi bu konuda
da ayet-i kerimelerle insana yol göstermiştir . Buna
göre Allah’ın (c.c.) emir ve yasaklarına uygun olan
davranışlar “iyi”, aksi tutum ve davranışlar “kötü”dür.
Allah (c.c.), Kur’an-ı Kerim’de, ahlak konusunu bütün
boyutları ile anlatmıştır. Allah (c.c.) kendisine iman
eden kişinin ibadet etmesini ve ahlaki davranışlarda
bulunmasını emretmiştir. Müslüman bir insanın
yaptığı ibadetler onun davranışlarını güzelleştirir
ve zamanla kötülüklerden uzaklaştırır. Allah (c.c.) Ahlakın kaynağı Kur’an-ı Kerim’dir.
bu konuda şöyle buyurur: “...Muhakkak ki namaz
hayasızlıktan ve kötülükten alıkoyar...” 5

Kur’an-ı Kerim’de bildirilen ahlaki kuralları biz-
zat yaşayan Peygamberimizin (s.a.v.) uygulamaları
İslam ahlakının ikinci kaynağıdır. Allah (c.c.) tara-
fından övülen , Hz. Aişe (r.a.) tarafından “Kur’an” 7
6
olarak tanımlanan Efendimizin (s.a.v.) ahlakı Müs-
lümanlar için bir rehber niteliğindedir.

4. Şems suresi, 7-10. ayetler.
5. Ankebût suresi, 45. ayet.
6. bk. Kalem suresi, 4. ayet.
7. bk. Müslim, Müsafirin, 139.
75