Page 10 - 7. Sınıf Peygamberimizin Hayatı 2. Ünite

7. SINIF PEYGAMBERİMİZİN HAYATI

3. KUL HAKKININ GÖZETİLMESİ

TARTIŞALIM

Mahallenizde bulunan parktaki eşyaların üzerini kazımak, üzerine isim yazmak veya eşyaları
kırmak gibi davranışların kul hakkı olup olmadığını arkadaşlarınızla tartışınız.

Kul hakları, insanların canları, bedenleri, ırz ve namusları, manevi şahsiyetleri, makam ve
mevkileri, dinî inanç ve yaşayışları gibi konulardaki kişilik haklarına, mallarına ve aile fertlerine ilişkin
haklarına denir. Bunlara yönelik olarak yapılan kötülükler, verilen zararlar kul haklarının ihlali sayılır.
Nitekim insanların hırsızlık, ölçü ve tartıda hile yapma, emanete hıyanet, kumar vb. gayrimeşru
105
yollarla birbirlerinin mallarını yemeleri veya canlarına kıymaları açık birer kul hakkıdır. Kimi zaman
önemsemediğimiz birçok durum, esasen kul hakkı kapsamına girer. Kul hakkı sayılabilecek durumların
bir kısmı şunlardır:

İşe geç kalma Kopya çekme

İftira Alay

Arkadaşımızın eşyasını
Arkadan çekiştirme izinsiz kullanma

Kötü lakap takma Suizan

Kusur arama Devlet malına
zarar verme

Kul hakkı ihlali, Allah’ın (c.c.) affetmeyeceği günahlardan sayılmıştır. Bunun için üzerinde
kul hakkı olan kimsenin, hak sahipleri ile helalleşmesi gerekir. Aksi takdirde ahirete kalan hesabın
görülmesi daha zor olacaktır. Bu durumu, şu hadis-i şerif çok güzel ifade etmektedir: Peygamber
Efendimiz bir gün ashabı ile oturdukları sırada, zaman zaman yaptığı gibi onları konuşturarak
sohbetine başladı: “Müflis kimdir bilir misiniz?” Sahabilerden söz alan biri “Bizim aramızda müflis, malı
mülkü olmayan kimsedir.” dedi. Bu cevap üzerine Peygamber Efendimiz şöyle buyurdu: “Asıl müflis,
kıyamet gününde kıldığı namaz, tuttuğu oruç ve verdiği zekâtla gelir. Ancak dünyada iken şuna sövmüş,
buna iftira atmış, ötekinin malını yemiş, berikinin kanını dökmüş, bir başkasını da dövmüştür. (İhlâl
ettiği bu hakların karşılığı olarak) iyiliklerinden alınıp hak sahiplerine verilir. Şayet hesabı görülmeden
iyilikleri biterse, mağdur ettiği insanların günahlarından alınarak bunun üzerine yüklenir, sonra da
cehenneme atılır.” Bu hadis-i şerif de göstermektedir ki kul hakkı, bu dünyada ödenmezse ahirette
106
kişinin sevapları ile ödenecektir. Dolayısıyla kul hakkına çok dikkat etmek gerekir.

Kul hakkına giren iftira, lakap takma, alaycılık, suizan, kusur araştırma, dedikodu gibi
107
108
109
110
bir kısım davranışlar kişilerin itibarını zedelediği ve manevi anlamda kişilere zarar verdiği için Kur’an-ı
Kerim’de yasaklanmıştır.
105 Mustafa Çağrıcı, “Kul Hakkı”, TDV İslam Ansiklopedisi, C 26, s. 351.
106 Müslim, Birr, 59.
107 bk. Nûr suresi, 11. ayet.
108 bk. Hucurât suresi, 11. ayet.
109 bk. Hucurât suresi, 10. ayet.
110 bk. Hucurât suresi, 12. ayet.
56