Page 14 - Hitabet ve Mesleki Uygulama 6. Ünite

HİTABET VE MESLEKİ UYGULAMA

2.3. Vefat Edenin Borç, Vasiyet ve Mirası

TARTIŞALIM
Vefat eden kimsenin geride kalan yakınlarının
yerine getirmeleri gereken birtakım sorumluluklar
vardır. Ölenin borcu varsa geride bıraktığı mal varlı- “Öldüğüm gün, tabutumu omuzlar
ğından yakınları tarafından gecikmeden ödenmelidir. üzerinde gördüğün zaman, bende bu
13
cihanın derdi var sanma. /Bana ağlama,
Bir kimsenin, malını cennet sermayesine dönüş- vah vah deme. Şeytanın tuzağına dü-
türmek üzere bir veya birkaç kişiye ya da bir hayır şersen, vah demenin sırası o vakittir. /
kurumuna bırakmasına vasiyet denir. Ayrıca bir kişi- Cenazemi gördüğünde, ayrılık deme.
nin ölümünden sonra yapılmasını istediği şey de va- /Beni mezara koyduklarında, elveda
siyet olarak isimlendirilir. Mirastan payları belirlenen deme. Mezar cennet kapısının perde-
kişiler dışındakilere malının üçte biri oranında vasiyet sidir. /Batmayı gördün ya, doğmayı da
geçerlidir. Vasiyetin kaydedildiği belgeye vasiyet- seyret. Güneş ile aya, batmadan ne zi-
14
name denir. İslam dini vasiyete önem vermiş, hem yan gelir? /Sana, batma görünür ama o
Müslümanları bu hususta teşvik etmiş, hem geride aslında doğmaya hazırlıktır. /Mezar ise
kalanlara meşru vasiyetlerin yerine getirilmesini em- hapishane gibi görünür ama aslında
retmiştir. Üzerinde kul hakları bulunan kimselerin, ala- canın hapisten kurtuluşudur...”
caklıların ispata yarayacak delilleri yoksa bu borcun Mevlana, "Divan-ı Kebir’den Seçmeler",
ödenmesi için vasiyette bulunmaları gerekir.
C 2, 911. Beyit.
Yukarıdaki metnin ana düşüncesi
Vefat eden kimsenin geride bıraktığı mal varlığının
hak sahiplerine nasıl paylaştırılacağını düzenleyen üzerine arkadaşlarınızla tartışınız.
kurallara miras denir. İslam hukukunda bu konu ferâiz
başlığı altında incelenmektedir. Ölünün geride bırak-
mış olduğu mal varlığına terike; mirasta hak sahibi olana vâris; vefat edip mal bırakana mûris denir.
Teçhiz ve tekfin masrafları çıktıktan, ölünün borçları belli bir sıraya göre ödendikten ve vasiyeti de
terikenin üçte birini aşmama kaydıyla yerine getirildikten sonra kalan mal varlığı mirasçılarına intikal
eder.

Borçlu kişinin borcunun ödenmesi için vasiyette bulunması gerekir.
13 bk. Tirmizi, "Cenâiz", 76.
14 bk. Buhâri, "Vesâyâ", 2, 3, "Ferâiz", 6; Müslim, "Vesâyâ", 5.

146