Page 7 - Hadis Metinleri 4. Ünite

İBADETLE İLGİLİ
HADİSLER

Hz. Ali’nin (r.a) “Üzücü bir iş başıma geldiğinde onun
defedilmesi için mutlaka iki rekat namaz kılmışımdır.” de- BİLGİ KUTUSU
mesi, namazın ruhun gıdası olduğunu gösteren bir tecrübe- Hz. Ömer’in (r.a), valilerine yaz-
dir. dığı şu genelge, namazın önemini dile
Allah Teâlâ (c.c), namazı kısmen veya tamamen terk getirir: “Benim nezdimde en mühim
etmenin, cehenneme götüren büyük bir günah olduğunu ha- işiniz namazdır. Kim namazı koruyup
ber verir: “Nihayet onların peşinden öyle (kötü) bir nesil gözetir ve devam ederse, dinini mu-
geldi ki onlar namazı zayi ettiler ve nefislerinin arzuları- hafaza etmiş olur. Kim de onu ihmal
na uydular. Bundan dolayı onlar bunun cezasını cehen- ederse, o kimse namaz dışındaki iş ve
sorumluluklarını daha çok ihmal eder”.
nemde çekeceklerdir.” 18
Daha sonra Hz. Ömer (r.a), öğle,
Beş vakit namazın, uyku ve unutma dışında bile bile
terk edilmesi büyük günahlardandır. Unutulmamalıdır ki ikindi, akşam, yatsı ve sabah namaz-
larının vakitlerini ayrı ayrı açıklar ve şu
kendisine evham, şüphe ve vesvese bulaşan bir kimse, iba- dikkat çekici uyarıyı üç kez tekrar eder:
detlerinde isteksiz olduğundan manevi haz duyamasa bile “O halde kim uyur da (yatsı veya sabah
namaz kılmayı ve Kur’an okumayı ısrarla sürdürmesi hâ- namazını geçirirse), artık onun gözü
linde içine düştüğü evham, şüphe ve vesveseden sonunda uyku görmesin!”
kurtulacak ve hakiki imana ulaşacaktır.
( Muvatta’, Vukûtu’s-salât, 1)
Üçüncü hadis, cuma namazı ile kimlerin mükellef ol-
duğu sualine açık olarak cevap verir. Buna göre, akıl-baliğ
(akıllı ve ergenliğe ulaşmış), hürriyeti elinde ve sağlığı ye-
rinde olan Müslüman erkeklere cuma namazı farzdır. Cuma
namazının -ikamet dışındaki- vücup şartları bu hadisten çı-
karılır. İkamet şartı yani yolcuya farz olmadığına dair hü-
küm ise başka bir hadise dayanır. Bununla beraber kendisine
cuma namazı farz olmayan kimse, bir imkan bulup cuma
namazına iştirak etmesi hâlinde öğle namazını kılmış sayılır.

Aslında cuma namazının mutlak manada farziyeti
ayetler ile sabittir: “Ey iman edenler! Cuma günü namaz
için çağrı yapıldığında Allah’ı anmaya koşun ve alışve-
rişi bırakın. Eğer bilirseniz bu sizin için daha hayırlı-
dır.” İlgili hadis ise ayetin mutlak hükmünü kanıtlayarak
19
ve umumi hitabını daraltarak istisnaları açıklar. Kadınla-
ra cuma namazının farz olmadığı konusunda görüş birliği
(icma) vardır.
Cuma namazının geçerli olması için bir de sıhhat şart-
ları vardır: Vakit, cemaat, hutbe, şehir, cami ve imam. Bu
şartların ilk üçünde -detaylar bir tarafa- müçtehit âlimler gö-
rüş birliği içindedirler. Son üçü şehir (veya şehir hükmünde
olan bir yer), cami (bir yerleşim merkezinde tek camide kı-
lınması) ve imam (cuma namazını devlet başkanı veya onun
salahiyet verdiği kimsenin kıldırması) konuları ise tartışıl-
mıştır.

18 Meryem suresi, 59 ayet.
19 Cum’a suresi, 9. ayet.

60