Page 11 - Hadis 3. Ünite

HADİS TARİHİ

BİLİYOR MUSUNUZ?

“Müsned” kavramı Hadis ilminde hem hadis çeşitlerinden birini hem de bir kitap
türünü ifade etmek için kullanılan çift yönlü bir kavramdır.
“Hadis edebiyatında müsned, her bir sahabinin ya da sonraki bir şahsın rivayet etti-
ği hadisleri sıhhat derecesine veya konularına bakılmaksızın rivayet edenin adı altında
bir araya getiren kitap anlamında ‘ale’r-rical’ tasnif sisteminin bir türüdür.”

(İbrahim Hatiboğlu, Müsned DİA, C 32, s. 99-101.)

4.2. Kütüb-i Sitte ve Musannifleri
Hicri 2. (8) asrın ortalarına doğru başlayan tasnif faaliyeti çok hızlı bir şekilde gelişmiş,
3. (9) asırda bütün hadislerin bir araya getirilmesi, hadisle meşgul olanların çoğalması ve
büyük muhaddislerin yetişmesiyle zirveye ulaşmıştır. Bütün hadislere ulaşma imkânının or-
taya çıktığı bu asırda bazı âlimler hadisler üzerinde ciddi araştırmalar yapmış, bu konuda
uzmanlaşmış ve sahih rivayetleri içeren, ayrıca herkes tarafından kabul gören hadis eserleri
meydana getirmişlerdir. Bunların en itibar edilenleri sonradan Kütüb-i Sitte (altı temel hadis
kitabı) adıyla meşhur olan eserlerdir. Kütüb-i Sitte ve müelliflerini temel özellikleriyle şu
şekilde tanıtabiliriz:

Buhârî ve el-Câmiu’s-Sahih’i
Ebu Abdillâh Muhammed b. İsmâîl
el-Buhârî, hicri 194 (810) yılında Bu-
hara’da doğmuştur.

Genç yaştan itibaren ilmî seyahat-
lere başlamış, Mekke ve Medine başta
olmak üzere Bağdat, Basra, Kûfe, Şam
ve Mısır gibi önemli ilim merkezlerini
dolaşarak devrin en meşhur muhad-
disleri ile görüşmüş ve onlardan hadis
okumuştur.

Hocalarının sayısı 1000’in üzerin-
de gösterilmekte, talebe sayısı ise Buhârî’nin Semerkant’taki türbesi
10.000’lerle ifade edilmektedir. Müs-
lim ve Tirmizî gibi Kütüb-i Sitte müelliflerinin bir kısmı talebeleri arasında yer alır.

256 (870) yılında Semerkand’a bağlı Hartenk’te vefat etmiş ve buraya defnedilmiştir.
Buhârî hadis ilminde eşsiz bir otoritedir. O, sadece sahih hadisleri bir araya getirmeye
çalışan ilk kişidir. On altı yılda tamamladığı el-Câmiu’s-Sahih’ini devrinin hadis otoritelerinin
incelemesine sunmuş ve onların hem takdirini ve hem de onayını almıştır. Eser İslam dünya-
sında ilim ehli tarafından Kur'an-ı Kerim’den sonra en sahih kitap kabul edilmiştir. 32

32 Muhammed Mustafa el-A’zamî, Buhârî, DİA, C 6, s. 368-372.

71