Page 23 - Fıkıh Okumaları 4. Ünite

FIKIH OKUMALARI

Evin geçimi ve ailenin nafakası kocaya aittir. Şu ayette buna işaret edilmektedir: “Erkekler, kadın-
ların koruyup kollayıcılarıdırlar. Çünkü Allah, insanların kimini kiminden üstün kılmıştır. Bir de erkekler
kendi mallarından harcamakta (ve ailenin geçimini sağlamakta)dırlar.” 70
İslam’da aile reisi kocadır. Ancak aile reisliği bir hak olmaktan ziyade ailenin geçimi, birliği, bera-
berliği ve korunması anlamında kocaya yüklenmiş bir sorumluluktur. 71

Kocanın karısına karşı görevleri şu şekilde özetlenebilir:

Mehir vermek,
Birbirlerinin hukukunu gözetmek, ırz, namus ve şerefini korumak,
Ailenin yönetiminde eşinin görüşlerini almak,
Aileyi maddi-manevi her türlü tehlikeden korumak,
Nafaka, giyim ve lüzumlu ihtiyaçları karşılamak,
Çocukların bakımı, onların yetiştirilmesi vb. konularda yardımcı olmak,
Eşine karşı güler yüzlü ve anlayışlı olmak,
Eşinin akrabalarına karşı ilişkilerde saygılı olmak.

DEĞERLENDİRELİM
“Kişiye günah olarak sorumluluğunda olan aile fertlerini ihmal etmesi yeter.”

Ebu Davut, Zekât, 45.

Yukarıdaki hadiste verilmek istenen mesaj nedir? Değerlendiriniz.

Hanımların Hak ve Sorumlulukları

Ailede kadının kocasına karşı bazı hakları olduğu gibi sorumlulukları da bulunmaktadır. İslam’ın ön
gördüğü hukuk anlayışına uygun olan noktalarda kadın, kocasının isteklerini yerine getirmek ve kocasının
72
yokluğunda evine ve onun haklarına sahip çıkmakla yükümlüdür. Yine kadın, nikâh akdi ile hak etmiş
olduğu mehri aldığı andan itibaren kocası ile aynı evi paylaşmakla yükümlüdür.

Nafaka gibi maddi hakların dışında kadının kocası üzerindeki en önemli hakkı, kendisine karşı ko-
casının iyi muamelede bulunmasıdır.

Allah Resulünün aşağıdaki sözleri de kadının kocası üzerindeki haklarına dikkat çekmektedir: “Ka-
dınlarınız konusunda Allah’tan korkun, siz onları Allah’ın bir emaneti olarak aldınız ve onlarla beraberlik
Allah’ın kelimesi (nikâh) ile size helal oldu….” “Sizin en hayırlınız ailesine karşı en hayırlı olanınızdır. Ben
73
de aileme karşı hayırlıyım.” 74

70 Nisa suresi, 34. ayet.
71 Karaman, Anahatlarıyla İslam Hukuku, II, 67.
72 bk. Buhari, Ahkam, 1; Müslim, İmare , 20.
73 Müslim, Hac, 147; Ebu Davud, Menâsik, 56.
74 Ebu Davud, Sünnet, 14; Tirmizi, İman, 6; Radâ, 11.
114