Page 21 - Akaid 7. Ünite

7. Ünite KADER VE KAZAYA İMAN

4.7. Sabır, Teslimiyet ve Rıza

Sabır, Allah’ın (c.c) rızasını kazanmak için karşılaşılan güçlüklere göğüs germektir. Sabır “nefsi
telaştan, dili şikayetten, organları çirkin davranışlardan koruma, nimet haliyle mihnet hali arasında
fark gözetmeyip her iki durumda sükunetini muhafaza etme, Allah’tan başkasına şikayette bu-
lunmama” şeklinde de tarif edilmiştir. Ragıb el-İsfahani sabrın biri cismani, diğeri ruhani olmak
üzere iki çeşidinden söz etmektedir. Cismani sabır bedenin maruz kaldığı zahmetli işlere ve acılara
katlanmaktır ki bu tam olarak fazilet sayılmaz. Asıl fazilet ruhi sabır olup iki şekilde tezahür eder.
Birincisi iffet olup insana zevk veren şeylerden yararlanmada aşırılıktan sakınmak suretiyle göste-
rilen sabırdır. İkincisi, istenmeyen durumların başa gelmesi veya hoşa giden nimetlerden mahrum
kalınması halinde sabırlı davranmaktır. 94

Kur’an’da imtihanın bir parçası ola-
rak insanların korkuyla, açlıkla, hastalık ve
ölüm gibi musibetlerle imtihan edileceği
vurgulanmaktadır. Bu imtihanlar karşısın-
da övgüye değer bir davranış olarak öne-
rilen şey sabırdır.
“Andolsun ki sizi biraz korku ve aç-
lık; mallardan, canlardan ve ürünlerden
biraz azaltma (fakirlik) ile deneriz. (Ey
Peygamber!) Sabredenleri müjdele! O
sabredenler, kendilerine bir belâ geldiği
zaman: Biz Allah’ın kullarıyız ve biz O’na
döneceğiz, derler.” 95
“(Ey müminler!) Yoksa siz, sizden Yaşadığımız zorluk ve sıkıntıları sabırla aşmalıyız.
önce gelip geçenlerin başına gelenler size
de gelmeden cennete gireceğinizi mi sandınız? Yoksulluk ve sıkıntı onlara öylesine dokunmuş ve
öyle sarsılmışlardı ki nihayet Peygamber ve beraberindeki müminler: Allah’ın yardımı ne zaman!
dediler. Bilesiniz ki Allah’ın yardımı yakındır.” 96

Öte yandan Asr suresinde insanların hüsranda olduğu vurgulanırken iman edip salih amel
işleyen, birbirlerine hakkı ve sabrı tavsiye eden kimselerin bu hüsranın dışında kalacağı belirtil-
mektedir. Ayrıca Allah yolunda mücadelede, Allah’ın emirlerini tavsiye edip yasaklarından sakın-
dırmada sabır ve sebat göstermek Kur’an ve sünnette tavsiye edilmiştir.

Zorluklar ve musibetler karşısında sabretmek, Allah’ın (c.c) takdirine teslimiyet ve rıza gös-
termek, kulun imanıyla doğrudan alakalıdır. Rıza hali tedbir almaya ve sebeplere tevessül etmeye
de engel değildir. Müslümanların maddi manevi her türlü tedbiri almaları şarttır. Buna rağmen
gerçekleşen deprem, sel, kuraklık, fırtına, hastalık ve ölüm gibi ilahi takdirin tecellileri karşısında
metanet korunmalıdır.

4.8. Hayr ve Şer

Hayr, sözlükte iyi ve faydalı iş demektir. Terim olarak Allah’ın (c.c) emrettiği, razı olduğu ve
sevdiği davranışlar anlamına gelir. Şer ise, kötü ve fena iş demektir. Terim olarak ise Allah’ın (c.c)
yasakladığı ve hoşnut olmadığı, sonuçta yerilen ve cezayı hak eden davranışlar anlamına gelir.

94. Ragıb el-İsfahani, ez-Zeria, s. 326-327.
95. Bakara suresi, 155-156. ayetler.
96. Bakara suresi, 214. ayet.

155