Page 9 - 9. Sınıf Peygamberimizin Hayatı 1. Ünite

1. ÜNİTE

Arap Yarımadası’nın orta kesiminde yer alan Hicaz
bölgesi, askerî harekâtı zorlaştıran çöl ve dağlık ya- H KELİME DAĞARCIĞI
pısı, tabii zenginliklerinin bulunmaması sebebiyle y i a Cahiliye: Özel olarak Arapların İslam’dan önce-
büyük devletlerin ilgisini çekmemiştir. Bu sebeple m F ki dinî ve sosyal hayat algılarını, genel olarak
İbrahim (a.s.) ve İsmail’in (a.s.) soyundan gelen Adnânî- da kişilerin ve toplumların günah ve isyanlarını
lerin yerleştiği bölge, İslam’ın doğuşuna kadar bakir ifade eden bir terim.
ve bağımsız olarak kalmıştır. 18
Ficar: İslam’dan önce bazı Arap kabileleri
3.3. Sosyal ve Ekonomik Hayat arasında savaş yapılması yasak kabul edilen ve
Arapların bedevi ve hadari olmak üzere iki farklı ya- haram aylar olarak bilinen Zilkade, Zilhicce,
şam tarzı vardı. Kısıtlı tabiat koşulları altında yaşa- Muharrem ve Recep aylarında yapılan savaşlara
yan bedeviler; şiddete yatkın, kaba, geleneklerine verilen isim.
sıkı sıkıya bağlı ve değişime kapalıydılar. Çöl şart- (Dinî Terimler Sözlüğü, s. 44, 97.)
larında yokluk, yoksulluk içinde büyük bir hayat mü- Asabiyet: Aynı soydan gelenlerin veya bir
cadelesi verirlerdi. Hayat şartları onları iyi bir savaşçı başka sebeple aralarında yakınlık bulunanların
yapmıştı. Kabile bağları çok güçlüydü. Yaşam koşul- muhaliflere karşı birlikte hareket etmelerini
ları birlikte hareket etmeyi gerekli kıldığından kabile- sağlayan dayanışma duygusu.
den birine yapılan bir kötülük, tüm kabileye yapılmış Hadari: Şehirlerde yerleşik hayat yaşayan
kabul edilirdi. Mekke, Medine ve Taif gibi şehirlerde Araplara verilen isim.
19
yaşayan hadariler, bedevilere göre daha fazla imkâ- Bedevi: Çöl ve vahalarda develeriyle birlikte
na sahiplerdi. Hadariler arasında da kabile dayanış- konargöçer olarak yaşayan Araplara verilen ad.
ması, asabiyet ve himaye geleneği canlıydı.
Mevali: Cahiliye çağında azat edilmiş kölelere
Arap Yarımadası hem dinî hem ticari bir merkez verilen isim.
olma özelliğine sahipti. İnsanlar geçimini ziraat, (bk. www.islamansiklopedisi.org.tr)
hayvancılık, zanaat ve ticaret ile sağlardı. Bugün-
kü ticaret fuarlarının işlevini gören panayırlar da
bölgeye ekonomik hareketlilik getirirdi.

Arap toplumu hür, esir ve mevali olmak üzere üç sosyal sınıfa ayrılmıştı. Mekke’de şehrin
kurucusu Kusay’ın soyundan gelenler, asilzade kabul edilirlerdi. Köle ve cariyelerden olu-
şan esirler, eşya gibi alınıp satılır, miras yoluyla el değiştirir ya da hediye edilirdi. Mevali
denilen azatlı köle ve cariyeler ise köle gibi alınıp satılmasalar da hürlerle aynı haklara
sahip değillerdi.
20
FİKRİNİ SÖYLE!

Kabilecilik anlayışının yol açacağı olumsuzluklar neler olabilir? Fikirlerinizi
paylaşınız.

18 Âdem Apak, İslam Öncesi Arap Tarihi ve Kültürü, s. 71.
19 Şemsettin Günaltay, İslam Öncesi Araplar ve Dinleri, s. 10; bk. Philip K. Hitti, İslam Tarihi, C 1, s. 45.
20 Âdem Apak, İslam Öncesi Arap Tarihi ve Kültürü, s. 24, 138-140.

21